مقدمه
همان طور که مستحضر هستید به مدارکی که برای واردات و صادرات الزامی باشد، اسناد بازرگانی گفته می شود. بهتر است بگوییم که اسناد حمل بین المللی کالا، شناسنامه ی کالا می باشد، که برای تجارت خارجی لازم و ضروری است. بنابراین می توان گفت که هر تاجر و بازرگانی قبل از آغاز فعالیت های مربوط به تجارت خود لازم است که با مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی آشنا باشد و نسبت به جمع آوری آن ها اقدامات کامل صورت گیرد.
در این مقاله قصد داریم که به طور کامل و جامع به بررسی مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی بپردازیم و انواع اسناد بازرگانی خارجی را به شما همراهان عزیز معرفی نماییم، از شما دعوت می کنیم که با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.
مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی
برای موفقیت در خصوص صادرات و واردات باید هر فردی اطلاعات جامعی در این خصوص داشته باشد. آشنایی با پروسه ی صادرات و واردات از جمله مواردی است که برای هر شخصی الزامی است. همان طور که در مقدمه هم به این موضوع اشاره کردیم مدارک مهم و ضروری جهت صادرات و واردات، اسناد بازرگانی نام دارد.
بهتر است بدانید که در فرآیند تجارت اسناد بازرگانی خارجی مختلفی مورد نیاز می باشد، از جمله ی مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی شامل بارنامه، گواهی مبدا، گواهی بازرسی کالا، ترخیصیه، پروفرما، پکینگ لیست و غیره می باشد. جهت آشنایی بیشتر با اسناد حمل بین المللی کالا در ادامه ی مطلب شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس را همراهی فرمایید:
بارنامه
سند مالکیت کالا در حمل و نقل بین المللی بارنامه نام دارد، که اصلی ترین نوع اسناد بازرگانی خارجی، محسوب می گردد. بارنامه یا به صورت اختصار BL، از مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی می باشد زیرا که نشان دﻫﻨﺪه ﻗﺮارداد ﺣﻤﻞ و رﺳﯿﺪ ﮐﺎﻻ می باشد. علاوه بر این بارنامه نوعی سند مالکیت کالا است.
گواهی مبدا
گواهی مبدأ یکی از مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی به حساب می آید. گواهی مبدأ نشان دهنده ی این است که محصول مورد نظر در چه کشوری تولید شده و جزو اسنادی است که خریدار به آن برای ترخیص کالا از گمرک نیازمند است، بنابراین لازم است که در موعد مقرر همراه سایر اسناد حمل بین المللی کالا برای خریدار مربوطه ارسال شود. اتاق های بازرگانی، صنایع و معدن وظیفه ی صدور این گواهی ها را بر عهده دارد و در منطقه های آزاد مربوط به سازمان مناطق آزاد اقدام به صدور آن می نمایند.
در کشور ایران ثبت درخواست گواهی مبدا از طریق سامانه ی صدور گواهی مبدأ انجام می شود. عکس پروانه ی گمرک، عکس بارنامه ی حمل، عکس کارت بازرگانی، فیش بانکی مربوط به هزینه ی صدور این گواهی از جمله ی مدارک مورد نیاز برای صدور گواهی های مبدا در اسناد بازرگانی خارجی است.
گواهی بازرسی کالا
یکی دیگر از انواع مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی گواهی بازرسی کالا یا به عبارت دیگر گواهی سوریانس سندی می باشد که به وسیله ی شرکت های بین المللی بازرسی کالا صادر می شود و کمیت و همچنین کیفیت کالا را در اسناد حمل بین المللی کالا بررسی می کند. خریدار از طریق این گواهی اطمینان پیدا می کند که کالا هم از لحاظ کمی و هم از لحاظ کیفی بر طبق قرارداد ارسال می گردد.
در اسناد بازرگانی خارجی، صدور گواهی بازرسی به این خاطر از اهمیت زیادی برخوردار است که دریافت نمودن آن کیفیت محصولات، نحوه ی صحیح فرایندهای تولید، اصالت مربوط به فروشنده و استاندارد محصولات را می تواند تضمین نماید.
گواهی بازرسی از بسیاری از مشکلات جلوگیری می کند. بازرسی امکان دارد که از زمان بسته بندی آغاز و تا موقع بارگیری کالا جهت حمل به مقصد ادامه پیدا کند. بازرسی پیش از حمل، بازرسی اصالت فروشنده، بازرسی در زمان تولید، بازرسی قیمت کالا و غیره برخی از انواع گواهی های بازرسی در بین مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی می باشد. جهت آشنایی بیشتر با دیگر اسناد بازرگانی خارجی شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس را یاری فرمایید.
ترخیصیه
ترخیصیه یکی از مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی کالا است که از طرف شرکت حمل و نقل مورد نظر صادر می گردد. این سند در میان اسناد بازرگانی خارجی، انجام کلیه ی تشریفات گمرک توسط صاحب کالا را بلامانع دانسته و این موضوع را به گمرک اعلام می کند. ارائه ی ترخیصیه به اداره ی گمرک از جمله اسناد حمل بین المللی کالا و مدارک الزامی می باشد.
معمولا ترخیصیه به شکل الکترونیکی در سامانه ی EPL صادر می گردد. اطلاعات درج شده در ترخیصیه متنوع بوده و از مفاد بارنامه استخراج خواهد شد، برخی از این اطلاعات عبارت است از:
- مشخصات گیرنده ی مورد نظر
- شماره ی بارنامه و تاریخ صدور
- تعداد و نوع بسته بندی
- شرح کامل کالا
- وزن خالص
- نام مؤسسه ی حمل ونقل
- مشخصات وسیله ی حمل
- شماره ی فهرست کل بار
پروفرما
پروفرما (پیش فاکتور) سندی است که واردکننده ی کالا، از فروشنده برای انجام اقدامات اولیه ی مراحل واردات کالا تقاضا می نماید، در این سند از مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی، اطلاعات مختلفی همچون مشخصات کامل کالا، مشخصات فروشنده و خریدار مربوطه، مشخصات بسته بندی و… درج می گردد.
ارزیابی شرایط فروشنده به وسیله ی واردکننده کالا، دریافت تسهیلات ارزی و انتقال وجه، دریافت نمودن مجوزهای لازم برای ترخیص کالا، ثبت سفارش کالا در سامانه ی تجارت، برآورد هزینه های واردات کالا از جمله کاربردهای پروفرما در اسناد بازرگانی خارجی است.
شماره و تاریخ پروفرما، اسم و آدرس کامل فروشنده و خریدار، مقدار و تعداد کالا، قیمت کالا، مبدا و مقصد نهایی کالا، مشخصات کامل بسته، وزن کالا، کشور و کارخانه ی تولید‌کننده، چگونگی پرداخت وجه کالا، مهلت اعتبار و پیش فاکتور بعضی از اطلاعات ثبت شده در این نوع از مهمترین اسناد حمل بین المللی کالا می باشد.
پکینگ لیست
یکی دیگر از مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی پکینگ لیست است که در آن اطلاعات اصلی صادراتی و وارداتی درج می شود. فروشنده ی کالا وظیفه تهیه ی این نوع از اسناد بازرگانی خارجی را دارد و اطلاعات ارسال کالا از طریق آن تضمین می گردد. برگه ی بسته بندی کالا، لیست حمل و نقل، صورت حساب بسته و برگه تحویل کالا برخی از دیگر اسم های پکینگ لیست است.
نام و آدرس کامل فروشنده مورد نظر، نام، آدرس، شماره تلفن و فکس خریدار، نام و آدرس گیرنده و دریافت کننده ی کالا، کشور و مکان بارگیری محموله و تخلیه، شماره و تاریخ صدور فاکتور، شماره ی LC از جمله اطلاعاتی است که در پکینگ لیست درج می شود.
دلیل مهم بودن بارنامه در حمل و نقل
اگر بخواهیم دلیل اهمیت بارنامه را برای شما عزیزان توضیح دهیم باید بگوییم که بارنامه در میان مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی، یک سند بسیار محکم میان فرستنده و حمل کننده ی بار می باشد. در بسیاری از مواقع از این بارنامه به عنوان رسید بار هم یاد می شود. چرا که وجود آن ثابت می کند که بار به شرکت باربری یا متصدی حمل بار به وسیله ی صاحب آن تحویل داده شده است.
امروزه بارنامه ها در اسناد بازرگانی خارجی دارای وجه قانونی هم می باشند. زیرا در صورت بروز هر گونه مشکل نمی توان صحبت هایی خارج از موارد ذکر شده در این سند داشت و تنها اطلاعات مندرج در آن مراجع قانونی قابل پذیرش می باشد. برای شناخت بیشتر در زمینه ی اسناد حمل بین المللی کالا با شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس در ادامه ی این بحث همراه باشید.
مدارک لازم جهت صدور گواهی مبدا
همان طور که گفتیم یکی از مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی گواهی مبدا می باشد. این گواهی سند صادر شده از طرف اتاق بازرگانی هر کشور است، که برای هر نوع صادرات به شکل جداگانه تنظیم می شود. به نوعی دیگر می توان اسنباط کرد که این گواهی در اسناد بازرگانی خارجی بیان کننده و تعیین کننده ی مکان ساخت کالای مربوطه می باشد.
این سند از موارد مورد نیاز برای ترخیص کالا از گمرک می باشد. در اسناد حمل بین المللی کالا از جمله مدارک لازم جهت صدور گواهی مبدا شامل: تصویر پروانه گمرک، تصویر بارنامه حملی، تصویر کارت بازرگانی، فرم گواهی مبدا به زبان انگلیسی و بدون هر نوع خط خوردگی و فیش بانکی مربوط به هزینه صدور گواهی مبدا می باشد.
لازم به ذکر است در مواردی مانند صادرات فرش ها و گلیم های دستباف بایستی حتماً اصل پروانه ی گمرکی در اسناد حمل بین المللی کالا ارائه شود. همچنین اگر شبهه ای در مورد اصالت کالا وجود داشته باشد، عکس پروانه گمرکی و اصل پروانه گمرکی یا بارنامه حمل باید ارائه شود. شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس در مطلب بعدی اطلاعات درج شده در پکینگ لیست (اسناد بازرگانی خارجی) را برای شما عزیزان شرح خواهد داد.
چه اطلاعاتی در پکینگ لیست درج می شود؟
در اسناد بازرگانی خارجی هنگام ترخیص کالا باید مدارک گوناگونی در دست داشت که یکی از آن ها لیست عدل بندی یا پکینگ لیست است. در زمان تنوع بسته بندی و یا تفاوت محتویات بسته ها با همدیگر ارائه ی پکینگ لیست به گمرک الزامی است. چون که در اسناد حمل بین المللی کالا، در صورت عدم برخورداری از لیست عدل بندی، گمرک این امکان را دارد تا به بازرسی تک تک بسته ها بپردازد.
همان طور که در بخش های قبلی ذکر کردیم، در مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی مانند پکینک لیست، اطلاعاتی ذکر شده است که باید نسبت به آن ها اطلاعات کافی داشته باشیم. این اطلاعات عبارتند از:
- نام
- نام و آدرس کامل فروشنده ی مورد نظر
- نام و آدرس گیرنده و دریافت کننده ی کالا
- ابعاد کالا و بسته ها
- آدرس مورد نظر
- تعداد کالاها
- تلفن و فکس خریدار مربوطه
- شرح کالا
- شماره ی LC
- شماره ی قرارداد
- شماره ی کانتینر
- شماره و تاریخ صدور فاکتور
- شماره و علامت بسته
- کشور و مکان بارگیری محموله و تخلیه
- مشخصات فنی و ملاحظات
- نوع پرداخت نقدی یا اعتبار اسنادی
- وزن خالص کالای مربوطه و وزن ناخالص کالا
سوالات متداول
انواع گواهی های بازرسی شامل چه مواردی است؟
برخی از انواع گواهی های بازرسی در بین مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی شامل: بازرسی پیش از حمل، بازرسی اصالت فروشنده، بازرسی در زمان تولید، بازرسی قیمت کالا و سایر موارد می باشد.
چه اطلاعاتی در ترخیصیه درج می شود؟
در ترخیصیه که یکی از مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی می باشد، اطلاعاتی همچون مشخصات گیرنده، شماره بارنامه و تاریخ صدور، تعداد و نوع بسته بندی، شرح کامل کالا، وزن خالص، نام مؤسسه، مشخصات وسیله ی حمل، شماره ی فهرست کل بار درج می گردد.
در میان اسناد بازرگانی خارجی، گواهی مبدأ به چه معناست؟
گواهی مبدأ بیانگر این است که محصول مورد نظر در چه کشوری تولید شده است که برای ترخیص کالا از گمرک خریدار به آن نیاز دارد، به همین باید در موعد مقرر همراه سایر اسناد حمل بین المللی کالا ارسال شود.
چرا هنگام ترخیص کالا، ارائه ی پکینگ لیست الزامی است؟
از آن جایی که در اسناد حمل بین المللی کالا، در صورت عدم برخورداری از لیست عدل بندی (پکینگ لیست)، گمرک این امکان را دارد تا به بازرسی تک تک بسته ها بپردازد، بنابراین هنگام تنوع بسته بندی و یا تفاوت محتویات بسته ها با همدیگر ارائه ی پکینگ لیست به گمرک الزامی است.
جمع بندی
در این مطلب با مهمترین اسناد بازرگانی بین المللی آشنا شدیم. به طور کلی تجارت خارجی امری بسیار پیچیده است و مستلزم ارائه ی اسناد و مدارک و رعایت کردن مقررات و قوانین مختلفی می باشد. در زمینه ی اسناد بازرگانی خارجی، بی توجهی به قوانین تجارت و کوتاهی در ارائه ی مدارک لازم، مراحل مختلف تجارت را با مشکل مواجه کرده و مسیر مربوط به تجارت را ناهموار خواهد نمود. بنابراین خیلی مهم و ضروری است که انجام کلیه ی امور مربوط به تجارت به وسیله ی افراد متخصص و با تجربه صورت گیرد.
یکی از شرکت‌های پیشرو در زمینه ی حمل و نقل بین المللی، شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس می‌باشد که با دارا بودن کارشناسان حرفه ای و چندین سال سابقه ی درخشان در خصوص اسناد حمل بین المللی کالا، مراحل تجارت را برای بازرگانان و تاجران عزیز کشورمان بسیار هموار کرده است.