مقدمه
شاید این سوال خیلی از شما عزیزان باشد که منظوراز سوئیچ اسناد چیست؟ چه کاربردی دارد و به چه دلیل صادر می شود؟ به طورکلی، زمانی که تجاروبازرگانان تمایل ندارند که هویت کارخانه تولید کننده کالا نمایان باشد، صادر خواهد شد. بنابراین تاجران درصورت عدم تمایل به آشکار کردن نام کارخانه تولید کننده کالا درخواست می کنند که برای مرسولات خود سوییچ اسناد به کار برده شود. در این مطلب با بارنامه سوییچ و شرایط استفاده از آن بیشتر آشنا خواهید شد.
فرآیند نقل و انتقالات بین المللی دارای پیچیدگی ها و شرایط خاصی است، و باعث تغییرات فراوانی در نقل و انتقالات بار خواهد شد. این تغییرات می تواند شامل تغییر مسیر، تغییر مقصد و تغییر اسناد نقل و انتقال باشد که به آن سوییج اسناد گفته می شود. با همراهی این مطلب از شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس بیشتر با این نوع بارنامه آشنا خواهید شد.
تعریف بارنامه سوئیچ اسناد
سوییچ اسناد یا بارنامه سوییچ فقط برای نقل و انتقالات بین المللی صادر خواهد شد و هنگامی که، واسطه تمایل به پنهان ماندن اطلاعات فروشنده دارد جایگزین بارنامه اصلی خواهد شد. در واقع یکی از معمولی ترین اتفاقات در تجارت های بین المللی معاملات مثلثی می باشد.
به طور معمول تجاری که از کشورهای خارجی محصولات خریداری می کنند، لازم نیست که حتما از خود کارخانه خریداری کرده باشند بلکه این امکان وجود دارد که فرآیند خرید را توسط یک واسطه یا بازرگان انجام دهند که خود در مکان دیگری حضور داشته باشد. بنابراین، حمل و نقل واقعی محصولات به طور دقیق نشانگر معامله در حال انجام نمی باشد.
اگرچه این امکان وجود دارد محصولات به طور مستقیم از کارخانه به مقصد انتقال داده شود. ولی معاملات تجاری یک مسیر دیگر را دنبال خواهد کرد. هنگامی که نوبت به اسناد و مدارک می رسد، مدارک نقل و انتقال نیز باید با کلیه معاملات تجاری موجود در مرسوله تطابق داشته باشد.
در یک معامله مثلثی معمولی، کارخانه محصولات را به تجاری خواهد فروخت که همان محصول را به شخص وارد کننده می فروشد. به همین علت، برای هر معامله ای نیاز به صدور بارنامه است. بنابراین برای این مرسولات باید بارنامه سوئیچ صادر شود که به طور کلی سوییج اسناد انجام می شود. بارنامه اول باید با کارخانه به عنوان حامل و تاجر به عنوان گیرنده صادر شود. این نوع بارنامه همانند بارنامه اصلی به شکل زیر عمل خواهد کرد :
- یک رسید برای محصولات (عامل مقصد)
- شواهد قرارداد بین مالک محصول و حمل کننده
- مدارک و مشخصات محصول
أکثر اوقات ویرایش مشخصات مالک کالا یک بارنامه سوییچ به کار برده می شود که با جایگزینی جزئیات کارخانه با نماینده انجام خواهد گرفت. با توجه به این موضوع این امکان وجود دارد که انگیزه های متعددی برای درخواست سوییچ اسناد به وجود بیاید.
علت های صدور بارنامه سوییچ
در ادامه درباره ی علت های استفاده از سوییچ اسناد یا همان بارنامه سوییچ صحبت خواهیم کرد، به طور کلی به دلایل ذیل امکان دارد یکی از دو طرف معامله به این نوع بارنامه احتیاج پیدا کند؛
- هنگامی که فرد واسطه تمایل دارد که اسم کارخانه تولید کننده کالا برای تحویل گیرنده پنهان باشد تا مانع ایجاد برقراری ارتباط مستقیم بین آن ها شود.
- زمانی که واسطه تمایل ندارد که خریدار از کشور مبدا اطلاعی داشته باشد.
- امکان دارد که بارنامه اصلی در کشور مبدا نگه داشته شود و مرسوله پیش از رسیدن آن به مقصد نهایی که باید در آن تخلیه شود، برسد.
- موقعی که واسطه تمایل دارد با دریافت پرداخت اول از تحویل گیرنده پیش از پرداخت هزینه نقل و انتقال، به جبران قسمتی از هزینه ها بپردازد.
- این امکان وجود دارد محصولات موقع حمل مجدد معامله شوند که در این صورت مقصد عوض خواهد شد.
- امکان دارد برای محصولات کوچک به صورت مجزا بارنامه های گوناگونی تنظیم شده باشد که خریدار برای راحتی در فروش خود ترجیح می دهد یک یا چند بارنامه داشته باشد.
سوییچ اسناد فقط در مقابل واگذاری مجموعه اصلی صورت خواهد گرفت و این امکان وجود دارد که هر کدام از سه طرف قرارداد به آن احتیاج داشته باشند.
فرآیند سوییچ اسناد
فقط مالک اصلی بار به صورت رسمی قادر است بارنامه سوییچ درخواست کند. از این رو، به دلیل این که بارنامه نمایانگر مالکیت کالا می باشد، فقط آن شرکت که مجموعه کامل اسناد را داراست قادر است برای صادر کردن آن اقدام کند. پس از درخواست سوییچ اسناد باید شرکت حمل و نقل یا کارگزار آن را تأیید کند.
هر دو باید با دقت فراوان فرق بین بارنامه اصلی و بارنامه سوییچ پیشنهاد شده را مورد بررسی قرار دهند و مطمئن شوند که همه ی موارد لازم در هر دو بارنامه یکی است و با هم تطابق دارند. باید به خاطر داشت که فقط شرکت حمل و نقل یا کارگزار این اجازه را خواهد داد که بارنامه را امضا کند.
در نهایت بعد از تأیید جهت صدور شرکت حمل و نقل یا کارگزار باید مطمئن شود که مجموعه بارنامه اصلی از گردونه خارج و پیش از منتشر شدن بارنامه سوییچ آن را لغو کرده اند. این موضوع بسیار حائز اهمیت است چون تنها یک مجموعه برای پیشگیری از ایجاد مشکلات باید وجود داشته باشد.
امتیازات و ریسک های سوییچ اسناد
در این سال ها موارد گوناگونی از کلاهبرداری توسط بارنامه سوییچ مشاهده شده است که شرکت های حمل و نقل بسیار به آن توجه کرده است، در ادامه مهم ترین ریسک های سوییچ اسناد را بررسی می کنیم.
- مجوز کتبی که توسط درخواست کننده صادر می شود می تواند به صورت قانونی قابل استناد نباشد.
- امکان دارد تضاد در توضیحات مرسوله سبب زیر سوال رفتن اعتبار بارنامه به عنوان رسید تحویل شود.
- ممکن است مشخصات اشتباه همچون تاریخ بارگیری، اسم تحویل گیرنده، یا مقدار و شرایط جا به جایی سبب ایجاد مشکلاتی شود.
- گاهاً ممکن است تعرفه یکی از طرفین قرارداد با نرخ نقل و انتقال یا هزینه معطلی یا دموراژ تفاوت داشته باشد که سبب فریب گیرنده خواهد شد.
- این امکان وجود دارد جهت جعل اعتبارنامه یا برای فریب دادن تحویل گیرنده یا ارسال کننده به کار برده شود.
اگر نسخه های متعددی از بارنامه همزمان در جریان باشد مسئول جبران خسارت کارگزار خواهد بود. هر مرسوله تجاری که از هر مکانی به مکان دیگر جا به جا شود، به انجام فرآیند گمرکی صادرات در کشور مبدا نیازمند است. طی این فرآیند و عملیات اسنادی، مشخصات مربوط به ارسال کننده و تحویل گیرنده محصول و کشورهای مبدا و مقصد در مراحل صدور اسناد تجاری و اسناد حمل و نقل بین المللی ثبت خواهد شد.
از امتیازات استفاده از بارنامه سوییچ این است که به دلیل تحریم هایی که توسط کشورها و سازمان های بین المللی برای کشورهایی همچون کشور ایران طرح می شود.
ارسال بار از بعضی کشورها به ایران محدود می شود که در این شرایط از این نوع بارنامه استفاده می شود و یا در بعضی شرایط، یک شرکت بازرگانی واسطه به خرید یک محصول از یک کارخانه برای یک خریدار اقدام می کند که در این بین می خواهد مشخصات فروشنده برای خریدار آشکار نشود، تا بعداً خریدار به طور مستقیم با فروشنده تماس نگیرد و در این بین واسطه باقی بماند تا بتواند مجددا در تجارت همکاری داشته باشد در این شرایط نیز سوییچ اسناد صورت خواهد گرفت.
موارد شامل بارنامه سوییچ
به طور کلی هنگام درخواست یک بارنامه سوییچ یک روند استاندارد همیشه باید به طور کامل رعایت شود. در ادامه مواردی که در سوییچ اسناد باید وجود داشته باشد را به طور کامل شرح می دهیم. ابتدا باید دو طرف معامله را در مد نظر داشت؛
- طرف اول که کارخانه تولید کننده محصول است.
- طرف دوم که واسطه می باشد.
- طرف سوم که خریدار نهایی یا تحویل گیرنده کالا است.
هنگام صدور بارنامه اصلی طرف اول به عنوان ارسال کننده و طرف سوم به عنوان تحویل گیرنده معرفی می شود. این امکان وجود دارد که در ادامه مالک کالا یک بارنامه سوییچ درخواست کند که در آن طرف دوم به عنوان مالک کالا و طرف سوم به عنوان تحویل گیرنده کالا معرفی کند. همچنین این امکان وجود دارد در توضیحات نقل و انتقال تغییرات دیگری انجام شود.
البته ناگفته نماند فقط با مجوز کتبی مالک اصلی محصول و درباره ی قسمتی از مشخصات همچون وضعیت محموله، شرایط پرداخت، مکان و تاریخ بارگیری، اینکوترمز و… این مسئله انجام شود. هرگونه ناسازگاری در سوییچ اسناد باعث می شود که واسطه تجاری و نماینده او دچار مشکل شوند.
بنابراین سبب ضرر و زیان های فراوانی خواهد شد. سوییچ اسناد شامل هیچ گونه اطلاعاتی نمی باشد که نمایانگر این باشد یک بارنامه ی دیگر (اصلی) باشد. در این شرایط این اجازه را به تحویل گیرنده یا خریدار می دهند که از شرکت نقل و انتقال یا خطوط کشتیرانی درباره ی این موضوع سوال کنند که بارنامه ها عوض شده اند یا خیر. خطوط کشتیرانی از لحاظ قانونی مؤظف به پاسخگویی و آشکار کردن مشخصات نیستند ولی معمولا بدون در اختیار قرار دادن جزئیات این کار را برای خریدار یا گیرنده انجام خواهند داد.
نکات مورد توجه درباره بارنامه سوییچ
باید به این نکته دقت داشت که اعتبار شرکت اصلی که صادر کننده مجوز بارنامه سوییچ است توسط کارگزار تأیید شود و این صلاحیت باید به طور کتبی باشد و امضا شود که قادر باشد جهت دریافت خسارت توسط آن اقدام کرد. کارگزار نقل و انتقال نیز باید به این موضوع دقت داشته باشد که آیا دریافت مجوز کتبی از هر دو طرف معامله لازم است یا خیر.
اگر یک کارگزار نقل و انتقال جهت انجام سوییچ اسناد اقدام کند، لازم است مجوز کتبی که مالک مرسوله صادر کرده است را به همراه داشته باشد زیرا برخلاف این باشد مالک بار قادر است درخواست دریافت خسارت کند.
توصیه شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس به شما این است که واسطه اقدامات لازم را جهت صدور بیمه باربری برای بارنامه سوییچ انجام دهد. بنابراین برای درخواست بیمه نامه واسطه باید اسناد و مدارک لازم و دلیل صدور آن را به شرکت بیمه ارائه دهد. کارشناسان ما در شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس درخواست های بارنامه سوییچ مشتریان را به طور کامل مورد بررسی قرار خواهند داد و در تلاش هستند که راه حل های سریع، کارآمد و مناسب با مرسولات را پیشنهاد دهند.
سوالات متداول
منظور از بارنامه سوییچ چیست؟
سوییچ اسناد فقط برای نقل و انتقالات بین المللی صادر خواهد شد و هنگامی که، واسطه تمایل به پنهان ماندن اطلاعات فروشنده دارد جایگزین بارنامه اصلی خواهد شد. در واقع یکی از معمولی ترین اتفاقات در تجارت های بین المللی معاملات مثلثی می باشد.
در مورد سوییچ اسناد باید به چه نکاتی توجه داشت؟
باید به این نکته دقت داشت که اعتبار شرکت اصلی که صادر کننده مجوز این نوع بارنامه است توسط کارگزار تأیید شود و این صلاحیت باید به طور کتبی باشد و امضا شود که قادر باشد جهت دریافت خسارت توسط آن اقدام کرد. کارگزار نقل و انتقال نیز باید به این موضوع دقت داشته باشد که آیا دریافت مجوز کتبی از هر دو طرف معامله لازم است یا خیر. اگر یک کارگزار نقل و انتقال جهت انجام سوییچ اسناد اقدام کند، لازم است مجوز کتبی که مالک مرسوله صادر کرده است را به همراه داشته باشد.
علل نیاز فروشندگان و خریداران به بارنامه سوئیچ چیست؟
فروشندگان و خریداران بنا به دلایلی همچون وجود تغییرات در شرایط اصلی تجارت، فروش مجدد کالا توسط خریدار و تغییر مقصد، عدم تمایل فروشنده به نمایان کردن نام واقعی کارخانه تولید کننده کالا، عدم ارسال کالا به مقصد خریدار توسط فروشنده و… به سوییچ اسناد نیاز خواهند داشت.
بارنامه سوییچ چگونه درخواست داده می شود؟
درخواست صدور این نوع بارنامه فقط توسط ارسال کننده اصلی کالا ممکن است. حتماً باید زمان بوکینگ گرفتن از فورواردر این بارنامه درخواست شود چون که ممکن است بعضی از فورواردرها تأیید نکنند. بعد از تنظیم این بارنامه باید شرکت حمل و نقل آن را تایید و امضا کند.
جمع بندی
همان طورکه گفته شد بارنامه سوییچ فقط جهت نقل و انتقالات بین المللی صادرخواهد شد. در واقع سوییچ اسناد زمانی انجام می شود که واسطه تمایل دارد مشخصات ارسال کننده پنهان بماند که در این صورت این نوع بارنامه را به جای بارنامه اصلی صادر می کند. البته ناگفته نماند تنها مالک کالا می تواند برای سوییچ اسناد درخواست کند. امیدواریم که در این مطلب توانسته باشیم به طور کامل به سوالات شما عزیزان پاسخ داده باشیم.
همچنین در شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس خدمات دیگری همچون حمل و نقل بین المللی زمینی، ریلی، دریایی، هوایی، انبارداری و… ارائه داده می شود که شما عزیزان می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر و استفاده از این خدمات به وبسایت شرکت مراجعه کنید و یا با شماره های مندرج در سایت تماس گرفته و سوالات خود را با کارشناسان شرکت در میان بگذارید تا تجارتی بی نقص را تجربه کنید.