حق پرچم چیست؟

مقدمه

هنگامی که صحبت از حمل ‌و نقل تجاری می شود، بدون شک حمل بار به روش دریایی از رایج ترین و بهترین گزینه ها به حساب می آید. زیرا این روش از مزیت های فراوانی برخوردار است که در بین آن ها می توان هزینه پایین آن برای نقل و انتقال بسیاری از کالاها اشاره کرد. در این بین یکی از تعرفه های نقل و انتقالات کالا به روش دریایی که تجار و بازرگانان ایرانی باید با آن آشنایی داشته باشند، عوارض حق پرچم است.

اما تعریف حق پرچم چیست؟ سازمان بنادر و دریا داری چگونه آن را اجرا خواهند کرد و آیا تجار و بازرگانان ایرانی را با مشکل رو به رو نمی کند؟ در ادامه این مقاله شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس به کلیه این سوالات پاسخ خواهد داد.

تعریف حق پرچم

منظور از تعریف حق پرچم این است که با توجه به تبصره دو ماده واحد قوانین و مقررات تردد ابزار حمل و نقل خارجی، محصولاتی که در صورت وجود ابزار نقل و انتقال ایرانی، با وسایل نقلیه خارجی وارد کشور شود، مشمول پرداخت عوارضی به نام عوارض حق پرچم می باشد که طبق آن باید چیزی حدود ده درصد هزینه نقل و انتقال بار از طرف مالک کالا پرداخته شود.

این مبلغ توسط وزارت راه دریافت خواهد شد و به طور مستقیم به حساب سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای واریز می کند. در انتها این مبالغ برای سرمایه ‌گذاری جهت توسعه ناوگان حمل و نقل کشور هزینه خواهد شد. در ابتدا این قانون به ناوگان حمل و نقل زمینی بار مربوط بود؛ اما سپس به حمل و نقل دریایی هم رسید و در حال حاضر به عنوان عوارض حق پرچم شناخته شده است.

موافقین و مخالفین حق پرچم و قوانین آن

همان‌ طور که در ابتدا تعریف حق پرچم نیز گفته شد، عوارض حق پرچم در صورتی باید پرداخته شود که وسایل نقلیه ایرانی وجود دارد ولی در حمل و نقل کالا به روش دریایی از آن ها استفاده نمی شود و در عوض از ناوگان خارجی استفاده می شود.

باید به این نکته توجه داشت کلیه بارها و محصولات مشمول این قانون هستند؛ اما چون که کشور ایران به خاطر تحریم ها در بیشتر لاین ‌ها نمی توانند از ناوگان ایرانی استفاده کنند همین موضوع سبب شده که بسیاری از بازرگانان و تجار اعتراض کنند که باعث می ‌شود آن‌ ها أخذ عوارض حق پرچم را نوعی خود تحریمی بدانند.

با توجه به تعریف حق پرچم  این موضوع بسیار چالش برانگیز بوده و درباره آن دیدگاه‌ های متنوعی به وجود آمده است. علاوه بر مخالفین برخی افراد نیز معتقدند این قانون قادر است سبب حمایت و تقویت منابع مالی ناوگان ها و وسایل نقلیه کشتیرانی کشور شود.

در ازای آن، بیشتر تجار و بازرگانان این اعتقاد را دارند که عواقب منفی این قانون از درآمد به دست آمده از آن بیشتر می باشد؛ چون که در آینده باعث ضعیف شدن و حذف شرکت‌ های خصوصی نوخاسته و صدمه به رقابت آزاد در صنعت کشتیرانی می شود.

نحوه اجرای قانون حق پرچم در ایران و جهان

به اعتقاد بیشتر کارشناسان، تعریف حق پرچم در کشور ایران اجرا نشده است؛ چون که عوارض حق پرچم از مالک بار دریافت خواهد شد و ناوگان حمل و نقل هزینه ای پرداخت نمی کنند؛ در نتیجه، هزینه ی تحریم ‌ها و محدودیت های وضع شده روی دوش بخش خصوصی و مردم خواهد افتاد.

به طور معمول بیشتر کشورها تعریف حق پرچم را جهت برآورد عوارض بندری اجرایی می‌کنند؛ به این معنی است هنگامی که یک کشتی از اسکله مربوط به خود بهره می گیرد. به طور کلی این عوارض حق پرچم تنها برای شناور می باشد و به محصول و کانتینر (بارگنج) ارتباطی ندارد.

برخی از کشورها برای کشتی‌ هایی با تکنولوژی سبز، وام (تسهیلات) و تخفیف به خصوصی در حوزه تعریف حق پرچم انجام می دهند ولی چنین تخفیف ها و امتیازاتی برای تجار و بازرگانان ایرانی لحاظ نخواهد شد. در مهرماه سال هزار و سیصد و هشتاد و شش به تصویب رسید که طبق تعریف حق پرچم عوارض آن از کشتی ‌های تحت عنوان مالکیت شرکت ‌های ایرانی که با پرچم کشورهای خارجی فعالیت خود را انجام می دهند، دریافت نشود.

ولی در واقعیت اجرای آن عملی نشده است؛ چون که صرفا پرچم کشتی را اساس دریافت آن قرار داده اند. ناگفته نماند برای کشتی ‌های تحت عنوان مالکیت شرکت‌ های خارج از کشور هم دریافت عوارض حق پرچم همچنان پا برجا است.

انتخاب مناسب ترین ناوگان جهت حمل بار

در این قسمت از مقاله تعریف حق پرچم باید به شما همراهان گرامی بگوییم که هزینه‌ هایی همچون هزینه های دریافت ترخیصیه، حق توقف و انبارداری بین خطوط کشتیرانی داخل کشور و خارج از کشور یکسان می باشد و تنها فرق بین آن ها در همین ده درصد عوارض حق پرچم است. به علت سرویس منظم کانتینری و امکانات با تنوع بیشتر، با وجود اجباری بودن پرداخت عوارض حق پرچم، تعداد بازرگانان و تجاری که تمایل به استفاده از خطوط و ناوگان خارجی دارند رو به افزایش است.

از سوی دیگر در بیشتر موارد، بالا بودن هزینه ناوگان‌ داخل کشور سبب شده است بهره گیری از ناوگان خارجی و پرداخت عوارض حق پرچم در حال حاضر به‌ صرفه‌ تر از استفاده از ناوگان داخلی باشد.

 در انتها باید دقت داشته باشید که با تخمین و قیاس هزینه‌ ها با هم، تصمیم خود را برای این که از کدام ناوگان جهت حمل بار شما بهتر است، بگیرید.

جایگاه حمل و نقل دریایی در کشور

در این مقاله که بیشتر درباره تعریف حق پرچم (عوارض حق پرچم) صحبت شد باید این نکته را مد نظر داشته باشید که داشتن مزیت از مهم ترین شرایط ورود کشورها به تجارت های بین المللی به حساب می آید.

بنابراین به دلیل اهمیت نقل و انتقالات دریایی در شکل گیری تجارت های بین المللی، کشور جمهوری اسلامی ایران از مزایایی همچون دسترسی به آب های بین المللی، بیشتر شدن عوامل تولید، دارا بودن نیروی کارکشته و متخصص، قرارگیری در مسیر کریدورهای شرق غرب و شمال جنوب و امکانات زیرساختی، روساختی و اجرایی مناسبی در حمل و نقل ترکیبی برخوردار است.

جای گیری کشور در مسیر دو کریدور مهم بین المللی و برخورداری از دو مزیت اصلی و مهم جهت تولید محصولات تجاری مناطق آزاد تجاری صنعتی انتخاب مناسبی جهت صنعتی شدن و صادرات کالاهای تجاری می باشد. اکنون با توجه به اهمیت حمل و نقل مخصوصا حمل و نقل دریایی، مجهز بودن بندرهای کشور به دو دلیل بسیار حائز اهمیت هستند.

دلیل اول، به کارگیری بنادر برای صادرات و توزیع کالاها به کشورهای دیگر و دلیل دوم، استفاده از بندرها جهت ورود محصولات مصرفی اروپا و آفریقا به روش حمل و نقل ترکیبی که باعث افزایش درآمد کشور و بهتر شدن کیفیت خدمات حمل و نقل می شود.

به طور کلی در حال حاضر بیش از نود درصد محصولات کشور به روش حمل و نقل دریایی جا به جا می شوند. ناگفته نماند کشور از یازده بندر بازرگانی با ظرفیت صد و هشتاد و شش میلیون تن کالا برخوردار است.

همچنین، کلیه ناوگان ‌های کشور قادر به جا به جایی بیشتر از 6.5 میلیون تن بار در سطح بین المللی هستند. با توجه به این که وسعت دریایی کشور از وسعت دریایی کشورهای حوزه خلیج فارس بیشتر است؛ با این اوصاف، حتی با وجود تحریم ‌ها کشور ایران یکی از کشورهای پر اهمیت در صنعت حمل و نقل دریایی بین المللی به حساب می آید.

سوالات متداول

جمع بندی

در این مقاله شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس درمورد این مسئله که تعریف حق پرچم چیست و درحقیقت اجرای آن چگونه اتفاق می‌افتد صحبت کرد. عزیزانی که در مورد عوارض حق پرچم یا هر یک از مراحل قانونی واردات بار سوال یا ابهامی دارند، می توانند با کارشناسان شرکت سوالات خود را مطرح کنند.

بنابراین اگر تصمیم به واردات بار به شیوه حمل دریایی دارید، پیشنهاد ما به شما این است از خدمات شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس استفاده کنید تا در مراحل قانونی و گمرکی آن با مشکل رو به رو نشوید. ما به پشتوانه تجربه شرکت و دانش کارشناسان خود، به مشتریان این اطمینان را خواهیم داد که مناسب ترین و بهترین شیوه را جهت واردات بار مشتریان پیدا کنیم و در کلیه مراحل خرید و حمل و واردات بار در کنار آن ها باشیم.

 همچنین ضمانت سلامت بار تا رسیدن آن به دست مشتری در هر جای کشور در کلیه خدمات شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس وجود دارد. باعث افتخار است که شرکت ما را جهت خرید و واردات بار خود برگزینید.