مقدمه
در شرایط مختلفی همچون دمای زیاد، فشار و ترکیب با مواد دیگر، بسیاری از مواد آزمایشگاهی که استفاده می‌شوند، بسیار خطرناک هستند. برای شناسایی علامت های خطر شیمیایی دو پارامتر اصلی وجود دارد، که شامل برگه اطلاعات ایمنیMSDS و برچسب های شیمیایی می باشد.
برگه ی اطلاعات ایمنی مواد یا به اختصار ام اس دی اس (MSDS) یک نوع دفترچه ی راهنمای ساده می باشد که در آن تمام اطلاعات در رابطه با خواص فیزیکی و شیمیایی مواد و خطرات بالقوه آن ها بیان شده است. در ادامه مطلب شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس با موضوعاتی همچون آشنایی با برگه MSDS، نقش و اهمیت برگه اطلاعات ایمنی مواد، فواید برگه اطلاعات ایمنی و غیره شما عزیزان را آشنا خواهد نمود.
آشنایی با برگه MSDS
همان طور که در مقدمه نیز ذکر شد، برگه اطلاعات ایمنی مواد یا به عبارت دیگر برگه MSDS (Material Safety Data Sheet) برگه ای است که کلیه ی اطلاعات مربوط به خطرات مواد شیمیایی در آن بیان می گردد. از جمله ی این موارد عبارتند از: دستورالعمل های اضطراری و ایمنی در هنگام حمل مواد و اطلاعات بهداشتی مواد شیمیایی.
در بعضی از مواقع این پارامتر در سایت های تولیدکننده ی مواد شیمیایی با SDS نمایش داده می شود. این دفترچه راهنما اطلاعات بسیار ارزشمندی به مشتری مورد نظر می دهد و از طرف دیگر چون که تولید کننده های مواد شیمایی در جهان بسیار زیاد هستند، هر کدام از آن ها اطلاعات متفاوتی را ارائه خواهند دهند.
انستیتو ملی استاندارد آمریکا در سال 2004 یک فرمت شانزده قسمتی در استاندارد شماره ی ANSI Z400.1-2004 را برای آن پیشنهاد داد. امروزه بیشتر کشورهای دنیا، آن را قبول کرده و طبق این استاندارد برگه MSDS را تدوین می کنند. در ادامه شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس نقش برگه اطلاعات ایمنی مواد را شرح می دهد.
نقش برگه اطلاعات ایمنی مواد یا MSDS
بهتر است بدانید که برگه اطلاعات ایمنی مواد، اطلاعاتي است که در اختيار مصرف کننده قرار خواهد گرفت كه با آگاهي کامل از ماهيت آن، مصرف کننده از خطرهای ناشي از استفاده، حمل و همچنین نگه داری و حفاظت نادرست از آن می تواند در امان باشد.
بنابراین اطلاعات موجود در برگه MSDS، بيانگر اين موضوع است كه نحوه ی استفاده ی صحيح از آن چطور بايد باشد، و در چه نوع محيطي و دمایی بایستی نگه داشته شود، در حمل و نگهداری آن بايد چه نوع نكات ايمني رعايت شود و در صورت بروز حادثه و خطر، مقابله با عوارض آن ماده چطور باید انجام شود.
اهمیت برگه MSDS
وجود برگه MSDS بر روی مواد شیمیایی، حتی اگر چنان چه این مواد در رده ی مواد خطرناک قرار نگیرند و فقط حاوی مقادیر بسیار کمی از یک ماده ی خطرناک باشند، باز هم یک امر ضروری و الزامی می باشد (در هر نوعی از بسته بندی که قرار است داشته باشند). برگه اطلاعات ایمنی برای نتیجه های نامطلوب عدم استفاده از محصول را جهت استفاده ی صحیح از ماده ی مورد نظر مواد هشدارهای لازم را به مصرف کننده خواهد داد. بنابراین برگه اطلاعات ایمنی موارد زیر را به ما نشان خواهد داد:
- طریقه ی نگهداری و انبار نمودن مواد و اینکه مواد باید در چه نوع محیطی قرار بگیرند
- نحوه ی درست مصرف کردن هر نوع ماده ی شیمیایی چگونه است
- نحوه برخورد در هنگام بروز خطرهای احتمالی ناشی از مواد شیمیایی
فواید برگه اطلاعات ایمنی مواد
وجود برگه MSDS ، مصرف‌کننده را از خطرات مربوط به جا به جایی و انبار نادرست آگاه خواهد ساخت. اطلاعات مندرج در برگه اطلاعات ایمنی مواد همان طور که قبلا نیز بیان کردیم، حاوی اطلاعاتی است که خطرات ناشی از آن را می تواند به حداقل ممکن کاهش دهد. مواد شیمیایی مختلف از جهت نقطه ی جوش، نقطه ی اشتعال، نقطه ی انفجار، چگالی، واکنش پذیری و همچنین فشار بخار با هم تفاوت دارند و با اطلاع از این موارد از طریق برگه اطلاعات ایمنی خطرات مواد شیمیایی را می توان کاهش داد.
با اطلاعاتی که بر روی محصولات نوشته شده، مصرف کننده می داند که چطور می تواند از آن استفاده نماید و اگر به اطلاعات توجه نکند چه عواقبی را برای وی در پی خواهد داشت. بهتر است بدانید که MSDS بیانگر مطالب زیر است:
- درجه ی حرارت مناسب برای محیط
- نحوه ی صحیح استفاده از ماده
- چگونگی مقابله در صورت بروز خطر
- نکات ایمنی نگهداری، جا به جایی و انبار
تفاوت برگه MSDS با برچسب روی کالا در چیست؟
باید بگوییم که برگه MSDS، تا حدود زیادی با برچسب ایمنی روی بسته‌بندی کالا یا همان مواد شیمیایی متفاوت می باشد. به عنوان نمونه برچسب روی کالا، مواردی کلی را در مورد خطرات ناشی از یک محصول یا ماده شیمیایی خاصی را بیان می کند. اما در عین حال برگه اطلاعات ایمنی مواد اطلاعات کامل تر و جامع تری را عنوان خواهد نمود.
برگه اطلاعات ایمنی بایستی دارای اطلاعات علمی تایید شده ای باشند که توسط مراکز معتبر جهانی و همچنین بر طبق مستندات علمی انتشار یافته باشند. علاوه بر این باید در این برگه ها عوارض استفاده از مواد مورد نظر روی انسان، گیاهان، حیوانات و محیط زیست هم درج گردد. در ادامه ی مطلب شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس مسئول تهیه برگه ی اطلاعات ایمنی مواد را به شما عزیزان معرفی خواهد نمود.
مسئول تهیه برگه اطلاعات ایمنی مواد چه کسی می باشد؟
تمامی تولیدکنندگان و صادر کنندگان در هنگام عرضه ی ماده شیمیایی باید برگه MSDS را به همراه ماده ارائه نمایند. همچنین در صورت ورود ماده شیمیایی به داخل کشور لازم است که وارد‌کننده برگه اطلاعات ایمنی ماده وارد شده را از تولیدکننده درخواست کند. علاوه بر این بایستی توزیع کنندگان مواد شیمیایی در زمان عرضه ی ماده به مشتری برگه اطلاعات ایمنی مواد را تحویل دهند.
در داخل سازمان ها هم مدیریت ارشد مسئول فراهم نمودن شرایط و امکانات لازم برای تهیه و انتشار برگه اطلاعات ایمنی و قرار دادن آن در اختیار استفاده کنندگان خواهد بود. تهیه و تایید فنی این برگه نیز بر عهده ی کارشناسان بهداشت و ایمنی سازمان می باشد.
آیا می توان کالاهای خطرناک را به روش هوایی حمل کرد؟
در مطالب قبلی شما عزیزان با برگه MSDS آشنایی پیدا کردید و متوجه شدید که برگه اطلاعات ایمنی مواد حاوی اطلاعاتی است که خطرات ناشی از آن را کاهش می دهد. در فرآیند حمل و نقل هوایی کالاهای تجاری خطرناک، بایستی بر اساس دستورالعمل های سازمان هواپیمایی کشور و همچنین انجمن مربوط به شرکت های هواپیمایی به طور کامل عمل نمود.
در روند حمل و نقل هوایی مواد خطرناک بر اساس نوع مواد به کلاس های مختلفی تقسیم می شوند که بر اساس هر کلاسی باید از شرایط حمل و نقل مخصوص، بسته بندی های صحیح و برچسب های ویژه استفاده کرد. حمل کالاهای خطرناک باید فقط با استفاده از بخش باری هواپیما انجام شود و یا برای این کار از هواپیماهای باربری استفاده کرد تا از آسیب افراد موجود در هواپیما به علت تماس مستقیم با این گونه مواد جلوگیری به عمل آید.
سوالات متداول
در برگه اطلاعات ایمنی مواد چه مواردی ذکر می شود؟
در برگه MSDS تمام اطلاعات مربوط به خطرات مواد شیمیایی بیان می گردد. از جمله ی مواردی که در برگه اطلاعات ایمنی بیان می شود شامل دستورالعمل های اضطراری و ایمنی در هنگام حمل مواد و اطلاعات بهداشتی مواد شیمیایی می باشد.
چرا حمل کالاهای خطرناک باید فقط با استفاده از بخش باری هواپیما انجام شود؟
از آن جایی که تماس مستقیم افراد موجود در هواپیما با کالاهای خطرناک سبب آسیب های جدی به آن ها می شود، بنابراین حمل کالاهای خطرناک باید فقط با استفاده از هواپیماهای باربری یا از طریق بخش باری هواپیما انجام شود.
برگه MSDS با برچسب روی کالا چه تفاوتی دارد؟
بهتر است بدانید که برچسب روی کالا مواردی کلی را در خصوص خطرات ناشی از یک محصول یا ماده شیمیایی را بیان می کند. اما برگه اطلاعات ایمنی اطلاعات کامل تر و جامع تری را از همان ماده شیمیایی عنوان خواهد نمود.
برگه اطلاعات ایمنی مواد بیانگر چه مطالبی می باشد؟
MSDS بیانگر مطالبی همچون نحوه ی صحیح استفاده از ماده شیمیایی، درجه ی حرارت مناسب برای محیط، چگونگی مقابله در صورت بروز مشکل و همچنین نکات ایمنی نگهداری، جا به جایی و انبار می باشد.
جمع بندی
برگه MSDS از موارد ضروری است که بایستی تمامی تولید کنندگان محصولات شیمیایی آن را همراه محصولات خود در اختیار مصرف کنندگان قرار بدهند، بنابراین اهمیت آن به اندازه ی حمل محموله های خطرناک می باشد. همچنین بعد از کسب نمودن برگه اطلاعات ایمنی مواد، مدیر ارشد سازمان تولیدکننده باید حتما آن را تایید نماید و بعد از آن، صدور تاییدیه فنی به عهده کارشناسان بهداشت و ایمنی است.
با توجه به مطالب ذکر شده در این مقاله از شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس متوجه شدیم که برگه اطلاعات ایمنی (Material Safety Data Sheet) گواهی است که شرکت تولیدکننده مواد صادر می نماید که بعد از بررسی و تطابق با استانداردهای مربوط به سلامت جهانی آن تایید و یا رد می نماید.
بنابراین همه مواد وارداتی و یا صادراتی مستلزم داشتن برگه اطلاعات ایمنی مواد یا همان برگه MSDS هستند. شما عزیزان، جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان و متخصصان باتجربه ی شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس ارتباط برقرار کنید.