تصور کنید که شما به‌عنوان یک تاجر ایرانی، در حال مذاکره برای خرید حجم بزرگی از کالاهای صنعتی از یک شرکت چینی هستید. معامله بسیار بزرگ است و شما نگران ریسک‌های احتمالی مانند ارسال به‌موقع کالاها یا مشکلات پرداخت هستید. از سوی دیگر، شرکت چینی هم می‌خواهد مطمئن شود که پس از ارسال کالاها، پرداخت به‌موقع و بدون مشکل انجام می‌شود. در این نقطه، یک ابزار کلیدی برای مدیریت این نگرانی‌ها وارد صحنه می‌شود: اعتبار اسنادی (LC).
اعتبار اسنادی به‌عنوان یک روش پرداخت بین‌المللی، با ایجاد اطمینان و امنیت برای هر دو طرف معامله، این نگرانی‌ها را کاهش می‌دهد. در این مقاله ققنوس حمل، قصد داریم به بررسی این سواد بپردازیم که “بهترین روش پرداخت،LC چیست؟” و چگونه می‌تواند ریسک‌های تجارت بین‌المللی را به طور چشمگیری کاهش دهد؛ بنابراین به شما همراهان عزیز ققنوس حمل پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید.
اعتبار اسنادی LC چیست؟
اعتبار اسنادی، نامه‌ای از بانک است که تضمین می‌کند پرداخت به‌موقع و به‌درستی توسط خریدار به فروشنده دریافت می شود. در صورتی که خریدار قادر به پرداخت هزینه خرید نباشد، بانک موظف است کل یا باقیمانده مبلغ خرید را پوشش دهد. می‌توان آن را به‌عنوان یک ابزار (کمک مالی که عموماً وام است) ارائه کرد.
باتوجه‌به ماهیت قراردادهای بین‌المللی از جمله عواملی مانند مسافت، قوانین مختلف در هر کشور و دشواری شناخت شخصی هر فرد، استفاده از اعتبارات اسنادی به بخش بسیار مهمی از تجارت بین‌المللی برای حمایت از خریداران و فروشندگان تبدیل شده است. به‌طورکلی LC به‌عنوان وثیقه وجه نقد صادر می‌شود. بانک‌ها معمولاً کارمزدی را دریافت می‌کنند که درصدی از اندازه/مبلغ LC است.
اعتبار اسنادی (LC) به‌عنوان یکی از روش‌های مهم و مطمئن پرداخت در تجارت بین‌المللی، انواع مختلفی دارد که هر کدام متناسب با شرایط خاص تجاری و نیازهای طرفین قرارداد، کاربردهای متفاوتی ارائه می‌دهند. در ادامه به معرفی و توضیح انواع اعتبار اسنادی می‌پردازیم.
انواع اعتبار اسنادی یا ال سی
اعتبار اسنادی (Letter of Credit) یا ال سی یکی از ابزارهای رایج در تجارت بین‌المللی است که به تضمین پرداخت بین خریدار و فروشنده کمک می‌کند. این ابزار مالی دارای انواع مختلفی است که هر کدام بر اساس نیازها و شرایط خاصی طراحی شده‌اند. در ادامه به معرفی انواع اصلی LC می‌پردازیم:
اعتباراسنادی وارداتی و صادراتی
اعتبار اسنادی وارداتی و صادراتی دو نوع مهم از ابزارهای مالی در تجارت بین‌المللی هستند که برای تضمین پرداخت و تسهیل معاملات بین خریداران و فروشندگان از کشور‌های مختلف به کار می‌روند.
اعتبار اسنادی قابل‌برگشت Revocable L/C
LC قابل‌فسخ اعتبار اسنادی است که شرایط و ضوابط آن توسط بانک صادرکننده قابل‌تغییر یا لغو است. این لغو بدون اطلاع قبلی به علاقه‌مندان امکان‌پذیر است. اعتبار غیرقابل‌برگشت اعتباری است که شرایط و ضوابط آن قابل‌تغییر یا ابطال نباشد؛ بنابراین بانک افتتاح‌کننده به وعده‌های داده شده در ال سی ملزم است.
اعتباراسنادی غیرقابل‌برگشت Irrevocable L/C
LC غیرقابل‌برگشت (Irrevocable Letter of Credit) یکی از ابزارهای مهم در تجارت بین‌المللی است که به‌عنوان ضمانتی برای فروشنده و خریدار عمل می‌کند. در این نوع اعتبار، بانک صادرکننده به‌صورت قانونی و تعهدی، ضمانت پرداخت مبلغ توافق‌شده به فروشنده را پس از ارائه اسناد مشخص‌شده (مانند بارنامه، فاکتور و گواهی بازرسی) به عهده می‌گیرد. این نوع اعتبار به‌گونه‌ای طراحی شده که پس از تأیید، شرایط آن تنها با رضایت همه طرف‌های درگیر قابل‌تغییر یا لغو است.
اعتباراسنادی قابل‌انتقال Tranferable L/C
اعتبار اسنادی قابل‌انتقال یکی از انواع پرکاربرد ال سی در تجارت بین‌المللی است که به ذینفع اصلی (فروشنده) اجازه می‌دهد تا تمام یا بخشی از اعتبار را به ذی نفع (معمولاً تأمین‌کننده یا تولیدکننده) منتقل کند. این نوع LC برای معاملاتی استفاده می‌شود که در آن فروشنده اصلی به‌عنوان واسطه بین خریدار و تأمین‌کننده عمل می‌کند.
اعتبار غیرقابل‌انتقال Untransferable L/C
در اعتبار اسنادی قابل‌انتقال، ذینفع اصلی می‌تواند تمام یا بخشی از اعتبار را به شخص دیگری منتقل کند. این نوع اعتبار قطعاً یک امتیاز برای فروشندگان است. این نوع LC به فروشنده اطمینان می‌دهد که وجه معامله فقط به او پرداخت خواهد شد و نمی‌تواند به سایر طرف‌ها، مانند تأمین‌کنندگان یا واسطه‌ها، انتقال داده شود.
اعتباراسنادی تأیید شده Confirmed L/C
در اعتبار اسنادی تأیید شده، مشتری باید اعتبار صادر شده توسط بانک خود را با هر گونه تأییدیه معتبر بانکی موردنیاز مشتری ارائه کند. این نوع اعتبار برای فروشندگانی که با ریسک‌های سیاسی، اقتصادی یا بانکی در کشور خریدار مواجه هستند، به‌ویژه در معاملات بین‌المللی، بسیار مفید است.
اعتبار تأیید نشده Unconfirmed L/C
اعتبار اسنادی تأییدنشده بدون نیاز به تأیید بانک دیگر ارائه می‌شود. اگر کلمه “تأیید” در شرایط اعتبار گنجانده نشده باشد، اعتبار تأیید نشده است. در این نوع اعتبار، فروشنده تنها به اعتبار و توانایی بانک خریدار برای انجام تعهدات متکی است.
اعتبار اسنادی نسیه یا مدت‌دار Usance L/C
در اعتبار اسناد بلندمدت، مبلغ وام بلافاصله پس از ارائه مدارک توسط اسپانسر پرداخت نمی‌شود. این وام پس از یک دوره مشخص پرداخت می شود. در واقع فروشنده پس از دریافت و فروش آنها به خریدار زمان می‌دهد. این نوع اعتبار برای خریدارانی که نیاز به زمان برای فروش کالاها یا جمع‌آوری وجوه دارند، بسیار مفید است.
اعتبار پشت‌به‌پشت یا اتکایی Back to Back L/C
اعتبار اسنادی پشت‌به‌پشت یا اتکایی (Back to Back Letter of Credit) یکی از انواع LC است که به طور خاص در معاملات پیچیده تجاری و زنجیره تأمین بین‌المللی مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این نوع اعتبار، یک اعتبار اسنادی اولیه (اصلی) به‌عنوان ضمانت برای صدور یک اعتبار اسنادی دوم (اتکایی) به نفع تأمین‌کننده یا تولیدکننده استفاده می‌شود. این روش به واسطه‌ها یا تاجران کمک می‌کند تا بدون استفاده از سرمایه شخصی، معاملات خود را انجام دهند.
اعتبار دیداری At Sight L/C
در این اعتبار در صورتی که تمامی شرایط بااعتبار اسنادی نوری برآورده شود، بانک صادرکننده پس از مشاهده اسناد حمل‌ونقل ارائه شده توسط فروشنده، وجه را پرداخت می‌کند. این نوع اعتبار به‌طور خاص در معاملات بین‌المللی استفاده می‌شود، جایی که فروشنده پس از ارسال کالا و ارائه اسناد (مانند بارنامه، فاکتور و گواهی بازرسی) وجه خود را فوراً دریافت می‌کند.
اعتبار اسنادی گردان Revolving L/C
وام سند چرخشی وامی است که در آن ذینفع پس از هر بار استفاده به همان میزان اسناد را به سطح وام اولیه اضافه می‌کند. این بدان معنی است که مبلغ وام موجود به طور خودکار تمدید می‌شود. این نوع اعتبار به‌ویژه در معاملات مداوم و روابط تجاری طولانی‌مدت کاربرد دارد، زیرا به فروشنده اجازه می‌دهد بدون نیاز به صدور اعتبار جدید برای هر معامله، از اعتبار موجود بهره‌برداری کند.
پس از آشنایی با انواع مختلف اعتبار اسنادی و کاربردهای هر یک، حال به بررسی فرایند صدور اعتبار اسنادی توسط بانک‌ها می‌پردازیم تا درک بهتری از مراحل عملیاتی آن به دست آید.
چگونگی صادرکردن اعتبار اسنادی توسط بانک
برای دریافت اعتبار اسنادی نیاز است مراحل زیر را طی کنید:
مرحله اول؛ انعقاد قرارداد بین خریدار و فروشنده
اولین قدم برای دریافت اعتبار اسنادی، انعقاد قرارداد بین خریدار و فروشنده است. در این قرارداد باید جزئیات معامله مانند نوع کالا، قیمت، تاریخ تحویل و شرایط پرداخت مشخص شود.
مرحله دوم؛ مراجعه به بانک
پس از امضای قرارداد، خریدار باید به بانک مراجعه کرده و برای اعتبار اسنادی اقدام کند. این درخواست مستلزم آن است که خریدار جزئیات قرارداد و شرایط LC را به بانک اطلاع دهد.
مرحله سوم؛ تضمین اعتبار توسط بانک
پس از دریافت درخواست، بانک خریدار آن را به‌دقت بررسی می‌کند. بانک باید اعتبار خریدار را تضمین کند و همچنین اطمینان حاصل کند که شرایط نامه مطابق با قوانین و مقررات بین‌المللی است.
مرحله چهارم؛صدور اعتبار اسنادی
در صورت تأیید درخواست، بانک خریدار اعتبار اسنادی را به نفع فروشنده صادر می‌کند. در واقع بانک متعهد می‌شود در صورت ارائه مدارک لازم توسط فروشنده، مبلغ وام را پرداخت کند.
مرحله پنجم؛ اطلاع به فروشنده
پس از صدور اعتبار اسنادی، بانک خریدار به بانک فروشنده اطلاع می‌دهد. سپس بانک فروشنده LC را برای فروشنده ارسال می‌کند.
مرحله ششم؛ تحویل مدارک
پس از دریافت اعتبار اسنادی، فروشنده باید مدارک لازم را به بانک خود تحویل دهد. این اسناد عموماً شامل بارنامه، گواهی مبدأ، فاکتور و بیمه است.
مرحله هفتم؛بررسی مدارک و پرداخت وجه
بانک فروشنده مدارک ارائه شده توسط فروشنده را به‌دقت بررسی می‌کند. در صورت تأیید مدارک اداری، بانک مبلغ وام را به فروشنده پرداخت می‌کند.
مرحله هشتم؛ ترخیص کالا از گمرک
پس از پرداخت وجه به فروشنده، بانک فروشنده مدارک را به بانک خریدار ارسال می‌کند و بانک خریدار پس از تأیید مدارک، آنها را به شخص تحویل می‌دهد. پس از دریافت مدارک، خریدار می‌تواند کالا را ترخیص و از گمرک دریافت کند.
پس از بررسی مراحل صدور اعتبار اسنادی توسط بانک، آگاهی از مدارک و مستندات لازم برای گشایش این نوع اعتبار نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا ارائه صحیح و کامل این مدارک، فرایند گشایش را تسهیل می‌کند.
مدارک موردنیاز برای گشایش اعتباراسنادی (LC)
گشایش اعتبار اسنادی (Letter of Credit) نیازمند ارائه مدارک مشخصی است که بسته به نوع اعتبار و شرایط معاملاتی ممکن است متفاوت باشد. بااین‌حال، مدارک عمومی زیر معمولاً برای گشایش اعتبار اسنادی ضروری هستند:
- درخواست گشایش اعتبار اسنادی
- پروفرما فاکتور
- قرارداد فروش
- مدارک شناسایی
- مجوزهای لازم
- مدارک مربوط به تأمین مالی
- مدارک بیمه
- مدارک حمل‌ونقل
- گواهی بازرسی
اکنون که با مدارک لازم برای گشایش اعتبار اسنادی آشنا شدیم، لازم است بدانیم که چه اشخاص یا نهادهایی مجاز به صدور اعتبار اسنادی هستند و مسئولیت این فرایند را بر عهده دارند.
چه کسی می‌تواند اعتبار اسنادی صادر کند؟
اعتبار اسنادی یا LC توسط مؤسسات مالی و سیستم‌های بانکی صادر می‌شود. در واقع بانک صادرکننده به‌عنوان ضامن هر دو طرف معامله عمل می‌کند و هر دو طرف معامله خریدار و فروشنده را تسهیل می‌کند.
بانک‌های تجاری، بانک‌های صادرات و واردات و بانک‌های توسعه‌ای، از جمله نهادهایی هستند که می‌توانند LC صادر کنند. این نهادها باید دارای مجوزهای لازم از مراجع نظارتی مالی باشند و با قوانین بین‌المللی و محلی تجارت آشنا باشند. فرایند صدور اعتبار اسنادی شامل ارزیابی اعتبار متقاضی، توافق بر سر شرایط معامله و تعیین مستندات لازم برای پرداخت است.
حال که مشخص شد چه اشخاص یا نهادهایی می‌توانند اعتبار اسنادی را صادر کنند، بررسی هدف اصلی گشایش اعتبار اسنادی به ما کمک می‌کند تا به اهمیت و نقش آن در تسهیل مبادلات تجاری پی ببریم.
هدف از گشایش اعتبار اسنادی چیست ؟
گشایش اعتبار اسنادی به‌عنوان یک ابزار مالی در تجارت بین‌المللی، اهداف متعددی را دنبال می‌کند. برخی از این اهداف شامل:
- اطمینان طرفین از صحت و سلامت معامله
- اطمینان از باکیفیت بودن وسایل
- ایجاد اعتماد
- تأمین مالی
با درک هدف اصلی از گشایش اعتبار اسنادی، اکنون می‌توانیم به بررسی مزایا و معایب استفاده از این ابزار مالی بپردازیم تا تصویر جامع‌تری از کاربردهای آن در تجارت بین‌المللی به دست آوریم.
مدارک موردنیاز برای گشایش اعتباراسنادی (LC)
گشایش اعتبار اسنادی (Letter of Credit) نیازمند ارائه مدارک مشخصی است که بسته به نوع اعتبار و شرایط معاملاتی ممکن است متفاوت باشد. بااین‌حال، مدارک عمومی زیر معمولاً برای گشایش اعتبار اسنادی ضروری هستند:
- درخواست گشایش اعتبار اسنادی
- پروفرما فاکتور
- قرارداد فروش
- مدارک شناسایی
- مجوزهای لازم
- مدارک مربوط به تأمین مالی
- مدارک بیمه
- مدارک حمل‌ونقل
- گواهی بازرسی
اکنون که با مدارک لازم برای گشایش اعتبار اسنادی آشنا شدیم، لازم است بدانیم که چه اشخاص یا نهادهایی مجاز به صدور اعتبار اسنادی هستند و مسئولیت این فرایند را بر عهده دارند.
چه کسی می‌تواند اعتبار اسنادی صادر کند؟
اعتبار اسنادی یا LC توسط مؤسسات مالی و سیستم‌های بانکی صادر می‌شود. در واقع بانک صادرکننده به‌عنوان ضامن هر دو طرف معامله عمل می‌کند و هر دو طرف معامله خریدار و فروشنده را تسهیل می‌کند.
بانک‌های تجاری، بانک‌های صادرات و واردات و بانک‌های توسعه‌ای، از جمله نهادهایی هستند که می‌توانند LC صادر کنند. این نهادها باید دارای مجوزهای لازم از مراجع نظارتی مالی باشند و با قوانین بین‌المللی و محلی تجارت آشنا باشند. فرایند صدور اعتبار اسنادی شامل ارزیابی اعتبار متقاضی، توافق بر سر شرایط معامله و تعیین مستندات لازم برای پرداخت است.
حال که مشخص شد چه اشخاص یا نهادهایی می‌توانند اعتبار اسنادی را صادر کنند، بررسی هدف اصلی گشایش اعتبار اسنادی به ما کمک می‌کند تا به اهمیت و نقش آن در تسهیل مبادلات تجاری پی ببریم.
هدف از گشایش اعتبار اسنادی چیست ؟
گشایش اعتبار اسنادی به‌عنوان یک ابزار مالی در تجارت بین‌المللی، اهداف متعددی را دنبال می‌کند. برخی از این اهداف شامل:
- اطمینان طرفین از صحت و سلامت معامله
- اطمینان از باکیفیت بودن وسایل
- ایجاد اعتماد
- تأمین مالی
با درک هدف اصلی از گشایش اعتبار اسنادی، اکنون می‌توانیم به بررسی مزایا و معایب استفاده از این ابزار مالی بپردازیم تا تصویر جامع‌تری از کاربردهای آن در تجارت بین‌المللی به دست آوریم.
مزایا و معایب استفاده از اعتبارات اسنادی
گشایش اعتبار اسنادی یا LC و استفاده از آن نیز می‌تواند مزایا و معایبی داشته باشد که در ادامه بیشتر با آنها آشنا می‌شویم.
| مزایا | معایب |
| امکان کنترل تاریخ تحویل و تحویل نهایی کالا. | هزینه زیاد |
| امکان به‌دست‌آوردن توابع اضافی برای فروشنده | عدم استفاده در معاملات تهاتری |
| اطمینان بیشتر فروشنده با دریافت اعتبار یا تأییدیه بانکی پس از ارسال مدارک حمل. | عدم همخوانی اطلاعات با شرایط مندرج در اعتبار اسنادی |
آنچه در این مطلب خواندید…
در نهایت، اعتبار اسنادی یا LC به‌عنوان یکی از مطمئن‌ترین و محبوب‌ترین روش‌های پرداخت در تجارت بین‌المللی شناخته می‌شود. این ابزار، امنیت را هم برای خریدار و هم برای فروشنده فراهم می‌کند، زیرا بانک‌ها به‌عنوان واسطه، ضمانت می‌دهند که کالا و پول طبق توافق‌های انجام شده مبادله شود؛ بنابراین، استفاده از LC به شما این امکان را می‌دهد که تجارت بین‌المللی خود را با حداقل ریسک و حداکثر اعتماد مدیریت کنید.
شرکت ققنوس حمل با سال‌ها تجربه در زمینه حمل‌ونقل بین‌المللی، به مشتریان خود این امکان را می‌دهد که از خدمات حرفه‌ای و مشاوره‌ای در خصوص LC بهره‌مند شوند. ققنوس با همراهی در تمامی مراحل حمل کالا، از عقد قرارداد تا ترخیص نهایی، اطمینان می‌دهد که فرایند پرداخت با LC به‌صورت سریع، امن و بدون دغدغه انجام شود. پس اگر به دنبال یک راه‌حل امن و کارآمد برای تجارت بین‌المللی خود هستید، شرکت ققنوس حمل بهترین همراه شما خواهد بود. چنانچه سوال و یا ابهامی برای شما در زمینه LC به وجود آمد، با کارشناسان ما تماس بگیرید.
آنچه در این مطلب خواندید…
در نهایت، اعتبار اسنادی یا LC به‌عنوان یکی از مطمئن‌ترین و محبوب‌ترین روش‌های پرداخت در تجارت بین‌المللی شناخته می‌شود. این ابزار، امنیت را هم برای خریدار و هم برای فروشنده فراهم می‌کند، زیرا بانک‌ها به‌عنوان واسطه، ضمانت می‌دهند که کالا و پول طبق توافق‌های انجام شده مبادله شود؛ بنابراین، استفاده از LC به شما این امکان را می‌دهد که تجارت بین‌المللی خود را با حداقل ریسک و حداکثر اعتماد مدیریت کنید.
شرکت ققنوس حمل با سال‌ها تجربه در زمینه حمل‌ونقل بین‌المللی، به مشتریان خود این امکان را می‌دهد که از خدمات حرفه‌ای و مشاوره‌ای در خصوص LC بهره‌مند شوند.
ققنوس حمل با همراهی در تمامی مراحل حمل کالا، از عقد قرارداد تا ترخیص نهایی، اطمینان می‌دهد که فرایند پرداخت با LC به‌صورت سریع، امن و بدون دغدغه انجام شود. پس اگر به دنبال یک راه‌حل امن و کارآمد برای تجارت بین‌المللی خود هستید، شرکت ققنوس حمل بهترین همراه شما خواهد بود. چنانچه سوال و یا ابهامی برای شما در زمینه LC به وجود آمد، با کارشناسان ما تماس بگیرید.
سوالات متداول
اعتبار اسنادی به چه معناست؟
اعتبار اسنادی در واقع به نامه‌ای گفته می‌شود که بانک، پرداخت به‌موقع خریدار به فروشنده را تضمین می‌کند.
LC غیرقابل‌برگشت چیست؟
این اعتبار اسنادی تضمینی برای فروشنده و خریدار است که در آن بانک صادرکننده ضمانت پرداخت به فروشنده را بر عهده خواهد گرفت.
برای گشایش LC چه مدارکی موردنیاز است؟
مدارک موردنیاز برای گشایش اعتبار اسنادی شامل: درخواست گشایش، پروفرما، قرارداد فروش، مدارک شناسایی، مجوزهای لازم، مدارک مربوط به تأمین مالی، مدارک بیمه، حمل‌ونقل و گواهی بازرسی است.
معایب اعتبار اسنادی چیست؟
از معایب LC می‌توانیم به هزینه زیاد، عدم استفاده در معاملات تهاتری و عدم همخوانی با شرایط درج شده در اعتبار اشاره کنیم.