راهنامه بین المللی چیست؟

مقدمه

راهنامه بین المللی در کنار بارنامه از مهم ترین اسناد حمل و نقل بین المللی و بازرگانی خارجی به حساب می آید.  ممکن است این سوال برای شما عزیزان پیش آمده باشد که راهنامه به چه معناست و با بارنامه تفاوت دارد یا خیر؟ در پاسخ باید بگوییم که راهنامه سندی است که توسط فرد حامل یا همان راننده صادر خواهد شد. این سند همراه با بار فرستاده می شود تا وقتی که مرسوله سالم به مقصد رسید، به‌ عنوان رسید بار به فرد حامل تحویل داد شود.

این سند قابل انتقال به شخص دیگری نیست و وقتی صادر می شود به معنای این است تا موقع رسیدن مرسوله به مقصد مسئولیت آن به عهده شخص حامل است. تنظیم راهنامه، سبب می شود تا فرآیند حمل بار برای صاحب آن قابل پیگیری باشد.

در این مقاله از شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس نکات لازم در مورد راهنامه بین المللی را مورد بررسی قرار خواهیم داد تا پایان با ما همراه باشید‌.

مفهوم راهنامه

راهنامه بین المللی به سندی گفته می شود که در بخش اسناد حمل و نقل بین المللی تنظیم شده و از آن استفاده می شود.  حمل و نقل های جاده ‌ای کامیون ها تنظیم شده و مورد استفاده قرار می‌ گیرد. بر طبق این سند حدود و مسئولیت‌ های حامل بار تعیین خواهد شد. به طور معمول در یک راهنامه، مشخصات و ویژگی های مرسوله، نام مالک آن، نام شخص حامل و هزینه تعیین شده درج می شود و طرفین معامله آن را امضا می کنند. این سند را نمی توان به فرد دیگری منتقل کرد و از زمان صدور آن و تا زمان تحویل بار مسئولیت سالم بودن بار به عهده شخص حمل کننده بار است.

انواع راهنامه در حمل و نقل بین المللی

در اسناد حمل و نقل بین المللی انواع راهنامه ثبت شده است که با توجه به نوع بار هر یک از آن ها انتخاب می شوند. در ادامه شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس جهت آشنایی بیشتر شما همراهان گرامی انواع راهنامه بین المللی را مورد بررسی قرار می دهد.

راهنامه دریایی غیرقابل معامله (non negotiable sea waybill)

یکی از اسناد حمل و نقل بین المللی دریایی می باشد که غیرقابل معامله است و خریدار  قبل از دریافت مرسوله قادر به انتقال آن به شخص دیگری نمی باشد. به طورکلی یکی از تفاوت های مهم راهنامه بین المللی دریایی با بارنامه ، غیر قابل معامله بودن آن است.

راهنامه فیاتا (FIATA waybill ):

راهنامه فیاتا یکی دیگر از اسناد حمل و نقل بین المللی محسوب می شود که فورواردر های عضو آن جهت نقل و انتقال های جهانی از آن استفاده خواهند کرد. این راهنامه بین المللی نیز همانند قبلی غیر قابل معامله است و اتاق بازرگانی جهانی آن تائید می کند. از دلایل استفاده از این نوع راهنامه در سطح بین المللی، می توان به طرف معامله شدن بازرگانان با فورواردرها به جای حاملان بار اشاره کرد. به طور کلی با استفاده از این راهنامه دیگر لازم نیست با فرد حامل بار در ارتباط بود و شرکت‌ های کارگزار و فورواردر ها مسئولیت حمل بار را به عهده می گیرند.

راهنامه قطار (rail waybill ):

راهنامه بین المللی راه آهن از دیگر اسناد حمل و نقل بین المللی غیرقابل معامله است و با پشت نویسی سند نیز قابل انتقال به فردی دیگر نخواهد بود. تعداد راهنامه قطار با توجه به کنوانسیون مربوط به آن می تواند متفاوت باشد.بنابراین معمولاً دو نسخه راهنامه برای بار صادر خواهد شد که نسخه اصلی آن همراه بار ارسال می شود و نسخه دیگر به فروشنده تحویل داده می شود. این راهنامه به نام شخص تحویل گیرنده صادر خواهد شد.

راه‌نامه هوایی(air waybill):

در اسناد حمل و نقل بین المللی برای حمل هوایی، راهنامه بین المللی هوایی، یاتا(IATA) اسنفاده خواهد شد که فقط یک نوع رسید محسوب می شود. این سند غیر قابل معامله بوده و به عنوان سند مالکیت بار محسوب نمی شود. بنابراین صاحب آن وقتی راهنامه را دریافت کرد باید شرکت هواپیمایی مراجعه کرده و سپس سند را آن جا ارائه دهد تا  حواله تحویل کالا یا ترخیصیه(Delivery order) را تحویل بگیرد‌.

این نوع راهنامه دوازده نسخه دارد که از لحاظ تجاری سه نسخه آن مهم تلقی می شود و بقیه فقط برای بخش های داخلی شرکت هواپیمایی کاربرد دارد.

راهنامه هوایی چه ویژگی هایی دارد؟

راهنامه بین المللی هوايی که در اسناد حمل و نقل بین المللی جزء اوراق بهادار غير قابل انتقال است، تنها به عنوان رسيد کالا کاربرد دارد. اگر مرسوله دچار خسارت شود باید طبق قوانین پيمان ورشو شخص حامل برای یک کیلو دویست و پنجاه فرانک طلا که معادل بیست دلار آمريکا است به مالک بار پرداخت کند.

علاوه بر پرداخت این خسارات معادل ده درصد قيمت تمام شده محصول را نيز باید به مالک آن پرداخت کند. باید به این نکته توجه داشت که به محصولات فاسد شدنی خسارتی به مالک آن تعلق نخواهد گرفت.  

چه اطلاعاتی در راهنامه راه آهن درج شده است؟

واردات از کشورهای اروپايی به مقصد جمهوری اسلامی ایران به روش ترانزیت در کشور ترکیه  و ورود از مرز ايستگاه راه آهن رازی از راهنامه بین المللی متحدالشکل  با رعايت مقررات يکنواخت RU/CIM انجام می شود. این راهنامه که از اسناد حمل و نقل بین المللی محسوب می شود در پنج نسخه صادر می شود که چهارمین نسخه آن به فروشنده داده خواهد شد.

صاحب بار با ارائه نسخه چهارم که از فروشنده تحویل گرفته بار و اصل راهنامه را در مقصد دریافت خواهد کرد و با این عمل قرارداد حمل مختومه می شود‌. در این راهنامه درج اطلاعاتی همچون موارد زیر الزامی است.

• نام و آدرس فرستنده بار
• نام ایستگاه مبدا و مقصد بار
• نام و آدرس گیرنده بار
• تعیین نوع بار و مشخصات آن مانند تعرفه, ابعاد و…
• وزن بار , تعداد بسته ها و مشخصات بسته بندی
• شماره واگن
• ذکر جزئیات مورد لزوم جهت گمرک
• هزینه حمل بار

لیست انواع راهنامه هوایی

در یک معامله ساده، فروشنده یک شرکت حمل و نقل را برای نقل وانتقال بار برای خریدار انتخاب می کند. فورواردر محصول را از فروشنده دریافت خواهد کرد سپس آن را به شرکت حامل بار تحویل خواهد داد. در چنین شرایطی دو نوع راهنامه بین المللی هوایی صادر می شود. در اسناد حمل و نقل بین المللی این دو نوع راهنامه شامل موارد ذیل می باشد؛

رسید نقل و انتقال هوایی خانه (HAWB): فورواردر این قبض را موقع دریافت بار جهت حمل و نقل هوایی برای فروشنده صادر می کند. در این سند فروشنده به عنوان فرستنده و خریدار به عنوان گیرنده بار معرفی می شوند.

راهنامه اصلی هوایی (MAWB): پس از جا به جایی بار به حامل اصلی و انجام تشریفات گمرکی صادرات، مسئول حمل بار یک راهنامه اصلی را برای فرد حامل بار صادر می کند. در این سند، فروشنده به عنوان فرستنده و نماینده فورواردر در بندر مقصد به عنوان گیرنده معرفی خواهند شد و نماینده بار را به صاحب آن تحویل می دهد.

راهنامه زمینی چیست؟

راهنامه بین المللی زمینی سندی است که قابل معامله نمی باشد. این سند که جز اسناد حمل و نقل بین المللی است مختص نقل و انتقالات جاده ای و  حمل با کامیون است و وظایف حاملان جاده ای را تعیین می کند. این سند در شش یا چهارده نسخه صادر می شود و سه نسخه اصلی آن در اختیار فروشنده کالا، فرد حامل کالا و خریدار کالا قرار خواهد گرفت و سایر نسخه ها نیز برای ترخیص کالا از گمرک و سایر امورات گمرکی کاربرد دارد.

در این راهنامه اطلاعاتی همچون نام فرستنده، آدرس فرستنده، نام گیرنده، آدرس گیرنده، تاریخ صدور، تاریخ حمل، تاریخ بارگیری، محل بارگیری در مبدأ، محل بارگیری در مقصد، وزن محموله، هزینه های حمل کالا، ابعاد کالا، نوع بسته بندی، تعداد کالا درج می شود.

مزایای راهنامه بین المللی

 راهنامه بین المللی زمانی کاربرد دارد که قرار است مالکیت فروشنده بر محصولات سریعاً خاتمه پیدا کند و محصولات به فردی دیگر که در سند تعیین شده است تحویل داده شود. در این حال نسخه ای از این سند که جز اسناد حمل و نقل بین المللی است بع فروشنده کالا ارائه داده می شود و فقط به عنوان مدرک ارسال بار کاربرد خواهد داشت. بنابراین راهنامه دو کاربرد مهم مشابه با بارنامه دارد که به شرح زیر است:

• رسید دریافت محصول حمل شده با مشخصات ذکر شده در راهنامه است.
• بیانگر رابطه قراردادی مابین فرستنده و متصدی است.

جمع بندی

همان طور که گفتیم یکی از مهم ترین اسناد حمل و نقل بین المللی راهنامه است. بیشتر افراد راهنامه بین المللی را با بارنامه اشتباه می گیرند که در این مقاله به توضیحاتی درباره راهنامه و کاربردهای آن پرداختیم. راهنامه ها انواع گوناگونی داشتند که بسته به نوع بار انتخاب می شوند. بنابراین تجار و ‌بازرگانانی که به دنبال یک شرکت حمل و نقل معتبر هستند تا با بهترین قیمت و کیفیت نقل و انتقال کالای خود را انجام دهند، بدون شک شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس یکی از بهترین و معتبرترین ها می باشد.

دنیای واردات و صادرات مرسولات  بسیار گسترده و پیچیده است. برای استفاده از خدمات واردات ته لنجی، درب به درب، هوایی، دریایی و زمینی می توانید با کارشناسان شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس تماس حاصل فرمایید.