تفاوت بارنامه و راهنامه در چیست؟

مقدمه

بارنامه (bill of lading) و راهنامه (waybill) در حوزه حمل و نقل و تجارت بین الملل از اهمیت ویژه ای برخوردارند که بسیار به یکدیگر شبیه هستند و بیشتر افراد این دو را با هم اشتباه می گیرند اما بارنامه سندی است در عقد قرارداد حمل که شخص حامل یا نماینده قانونی او بعد از تحویل گرفتن بار برای حمل آن از یک مکان به مکانی دیگر با ابزار حملی که مورد تأیید است همانند (کشتی، قطار، کامیون، هواپیما یا ترکیبی) در در برابر هزینه اجاره معینی صادر می شود.

اطلاع داشتن از جزییات اسناد حمل و نقل بین المللی، قوانین آن و آموزش واردات و صادرات تاثیر بسزایی در دست یافتن به هدف های صادراتی شرکت ها و گسترش عملکرد آن ها خواهد داشت. در این مقاله از شرکت حمل و نقل بین المللی قفنوس به طور کامل تفاوت بارنامه و راهنامه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

بارنامه چیست؟

سندی که به عنوان قرارداد بین مالک کالا، شرکت حمل و نقل و حاملان کالا تنظیم می ‌شو را بارنامه می گویند. در این‌ سند تمام اطلاعات لازم بارگیری را برای حمل کنندگان کالا و همچنین شرکت حمل و نقل درج می کنند. گاهی ممکن است تجار بارنامه را با راهنامه اشتباه بگیرند که در ادامه تفاوت بارنامه و راهنامه را نیز برای شما روشن خواهیم کرد.

با تنظیم  بارنامه، اگر هر کدام از طرفین قرارد ادعایی بر خلاف قرارداد تنظیم شده داشته باشند قابل قبول نیست، چون همه ی نکات لازم  توسط طرفین قبل از صدور آن، تعیین و تأیید شده است. ناگفته نماند در این قرارداد شخص حمل کننده کالا بعد از تحویل کالا برای نقل و انتقال آن یک مکان به مکانی دیگر با ابزاری که تأیید شده است مانند (کشتی، قطار، کامیون، هواپیما یا ترکیبی) نرخ ثابتی را مشخص خواهد کرد.

این سند توسط شرکت حمل و نقل صادر می شود و یکی از کاربرد های آن این است که به عنوان رسید محصولات در حال جا به جایی با اطلاعات مندرج می باشد. بارنامه نشان دهنده قرارداد حمل و نقل بین فروشنده و مسئول حمل بار است.

از دیگر کاربردهای آن این است که توانایی این را دارد کنترل بر نقل و انتقال و تحویل محصول را در اختیار فروشنده کالا بگذارد. این ویژگی مسئولیت حمل بار که در اختیار فروشنده است از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.

 معمولا بارنامه به اسم شخص خاصی صادر خواهد شد، یا برای شخص فرستنده که بعدا مالکیت انتقال داده می شود که‌ به آن ظهر نویسی نیز گفته می شود و یا به اسم خریدار است. پس این سند غیر قابل معامله نیست بنابراین در بانک ها اعتبار دارد. از تفاوت بارنامه و راهنامه این است که این سند چون قابل نقل و انتقال است به صورت مجزا ارسال می شود و همراه بار نیست، به این خاطر تحویل گیرنده تا زمان رسیدن اصل آن باید صبوری کند که ممکن است زمان زیادی صرف شود که شاید خوشایند نباشد.

راهنامه چیست؟

راهنامه همانند بارنامه یکی از اسناد مهم حمل و نقل بین المللی می باشد که که توسط فرد حامل بار صادر می شود. در واقع تا زمان سالم رسیدن بار به مقصد مسئولیت هر گونه خسارت به عهده فرد حامل بار است . تفاوت بارنامه و راهنامه در این است که راهنامه همراه بار ارسال خواهد شد و قابل انتقال به اشخص دیگری نیست.

با صدور این سند مالک‌ کالا می تواند روند جا به جایی کالا را زیر نظر داشته باشد و پیگیری کند و باید طرفین طبق اطلاعات مندرج در راهنامه که شامل ویژگی های بار، نام صاحب بار، نام حمل کننده و هزینه توافق شده، به ثبت رسیده است این سند را امضا کنند.

زمانی که موضوع مالکیت کالا مطرح نباشد، راهنامه می تواند جایگزین بارنامه شود. معمولا زمانی که می خواهند فروشنده را سریعاً از مالکیت کالا برکنار کنند از این سند استفاده خواهند کرد

در این سند  مالک کالا دیگر لازم نیست تا زمان رسیدن اصل سند صبر کند، بنابراین در زمان صرفه جویی خواهد شد و عملیات ترخیص کالا به سرعت انجام می شود اما از مشکلات این سند این است که بانک ها و مؤسسات اعتباری آن قبول ندارند

بارنامه و راهنامه چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟

بارنامه و راهنامه هر دو ثبت قرارداد حمل و سند مالکیت محصول را نشان می دهند، اما تفاوت هایی نیز با یک دیگر دارند. با توجه به تفاوت بارنامه و راهنامه در کارایی، دارای ارزش های متفاوتی نسبت به همدیگر هستند. از تفاوت های این دو سند این است که فرد حمل کننده بار باید مرسوله  را تنها به فردی که نام او در سند قید شده است تحویل دهد و دیگر لزومی ندارد که این اسناد به صورت فیزیکی انتقال داده شوند، چون راهنامه بر خلاف بارنامه همراه مرسوله ارسال می شود.

پیشنهاد شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس این است که زمانی راهنامه انتخاب شود که فرد حامل شناخت کافی بر روی فرستنده و گیرنده ی کالا داشته باشد. درحالت کلی  تفاوت بارنامه و راهنامه در موارد زیر است:

• بارنامه سند مالکیت محسوب می شود و قابلیت انتقال دارد و در حالت کلی سند محصولات است که نمایانگر مالکیت بار را نسبت به صاحب بار می باشد.
• راهنامه تنها  بیانگر تنظیم قرارداد حمل و بارگیری است، یعنی  فرد حامل بار این سند را صادر می کند و باید همراه کالا هنگام ارسال آن فرستاده شود.

 اسناد مورد نیاز در حمل به روش جاده ای

برای حمل کالا توسط کامیون سندی صادر می شود که به آن راهنامه می گویند. ممکن است گاهی این سند را با بارنامه اشتباه بگیرند که از اساسی ترین تفاوت بارنامه و راهنامه می توان غیر قابل معامله بودن راهنامه اشاره کرد. این سند به طور معمول شش تا چهارده نسخه دارد که تنها سه نسخه آن اصلی می باشد. افرادی که در روش حمل جاده ای مشغول به فعالیت هستند باید یکسری مدارک به همراه داشته باشند که به شرح ذیل می باشد:

• بارنامه
• پیش فاکتور
• فاکتور
• گواهی مبدأ
• لیست عدل بندی
• گواهینامه رانندگی
• بیمه شخص ثالت
• کارت شناسایی
• بیمه حمل و نقل بین المللی
• تجهیزات خودرو
• اسناد حمل و نقل

بارنامه شامل چه قوانینی می باشد؟

در زمینه صدور بارنامه و نقل و انتقال کالا،  قوانین خاصی در سطح بین المللی وضع شده است. سازمان ملل نیز در زمینه راحت شدن فعالیت های تجاری در قسمت نقل و انتقال کالا توصیه نامه هایی را ارائه داده است که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارد. از طرف دیگر سازمان های جهانی دیگری نیز برای روش حمل قوانین خاصی تعیین کرده اند.

در ادامه این مقاله که در مورد تفاوت بارنامه و راهنامه است، لیست کاملی از توصیه نامه هایی که سازمان ملل و قوانین و کنواسیون های قانون گذاری در زمینه حمل و نقل وضع کرده اند را بازگو خواهیم کرد. توصیه نامه های مربوط به حمل و نقل شامل موارد زیر می باشد:

1. تعاریف اینکوترمز
2. متدولوژی کد شناسه یکتا
3. موارد مستند سازی حمل بین المللی کالا های خطرناک
4. معیارهایی برای تسهیل رویه مستندات در حمل و نقل دریایی
5. کد های مربوط به بنادر و دیگر مکان ها
6. معیارهای تسهیل مرتبط با رویه تجارت بین الملل
7. کدهایی برای روش حمل و نقل
8. کدهای مربوط به بارهای مختلف، بسته ها و جنس بسته بندی
9. اصول چینش برای دستور العمل استاندارد حمل
10. کد هزینه حمل
11. کدهای وضعیت (Statues) حمل و نقل و تجارت
12. کدهایی برای لوازم حمل گوناگون

مقررات بارنامه های مختلف

سند بارنامه های مختلف در زمینه حمل و نقل از قوانین و مقررات خاصی تبعیت می کنند که همه ی افراد از جمله فرستنده، گیرنده، صادرکننده و رانندگان باید آن ها را رعایت کنند البته نباید این سند را با راهنامه اشتباه گرفت، قبل تر تفاوت بارنامه و راهنامه را به طور کامل شرح دادیم و در ادامه نیز بعضی از قوانین اعمال شده برای بارنامه در حمل و نقل را مورد بررسی قرار خواهیم داد:

قوانین مربوط به صادر کننده

از مهمترین نکاتی که باید به آن توجه کرد این است که باید در سند بارنامه هزینه کرایه حمل بار درج شود و باید این سند از مبدا قانونی کشور به دیگر نقاط کشور صادر شود. همچنین بارنامه های مختلف باید تحت پوشش بیمه مسئولیت باشند.

قوانین مربوط به فرستندگان

 مشخصات بار، مشخصات گیرندگان بار و آدرس دقیق بارگیری باید توسط فرستنده بار اعلام شود و در صورت مغایرت، فرستنده مسئولیت این اشتباه را به عهده دارد.

قوانین مربوط به گیرندگان

اگر گیرندگان در زمان مقرر بار را تحویل نگیرند، موظف هستند که حق توقف را پرداخت کنند. همچنین باید هزینه حمل کالا را طبق قیمت مندرج در قرارداد پرداخت کنند.

قوانین مربوط به رانندگان

با در دست داشتن بارنامه رانندگان به راحتی هزینه را از تحویل گیرنده کالا دریافت خواهند کرد. البته ناگفته نماند رانندگان موظف هستند در زمان تعیبن شده بار را تحویل دهند، در غیر این صورت خسارت ناشی از آن به عهده راننده است.

جمع بندی

بارنامه و راهنامه، دو سند معتبر و مهم برای تجار و بازرگانانی است که در صنعت باربری مشغول به فعالیت هستند. در هر دو سند، همه ی توافقات انجام شده بین طرفین معامله برای حمل کالا و هزینه های مربوط به آن به طور رسمی تنظیم و ثبت می شود. از تفاوت بارنامه و راهنامه، می توان به غیر قابل معامله بودن راهنامه اشاره کرد. به طور کلی بارنامه  و راهنامه  از اصلی ترین مدارکی هستند که برای دریافت خسارت از شرکت های حمل و نقل تحویل داده خواهند شد.

شما عزیزان با مطالعه این مطلب می توانید اطلاعات فراوانی در رابطه با این مسئله دریافت کنید. همچنین می توانید از خدمات دیگر شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس مانند تشریفات گمرکی بار مرجوعی، تعیین ارزش کالا، ثبت سفارش بازرگانی و… بهره مند شوید.