مقدمه
از موضوعات مهمی که در هنگام ترخیص کالا بسیار باید به آن توجه داشت، مسئله کد تعرفه گمرکی می باشد. همه ی تاجران و بازرگانان پیش از هر نوع فعالیتی باید این کد HS گمرکی را دریافت کرده باشند. از آن جا که تجارت کالا به کشور جمهوری اسلامی ایران از سود قابل توجهی برخوردار است، پس لازم است که تجار قبل از شروع فعالیت خود با قوانین و اصطلاحات به کار رفته در آن آشنایی پیدا کرده باشند. این کد تعرفه گمرکی نیز شامل همان قوانین و اصطلاحات می شود.
گاهی اوقات امکان دارد این سوال پیش آمده باشد که کد HS گمرکی چیست و چه کاربردی دارد؟ که شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس تصمیم دارد که هر آنچه باید در مورد این کد بدانید را برای شما عزیزان شرح دهد، پس با ما همراه باشید.
معنای کد تعرفه گمرکی
به هر محصول یک کد هشت رقمی اختصاص دارد که به آن کد تعرفه گمرکی گفته می شود. این کد هشت رقمی یک سیستم است که در آن عملکرد کنترل شناسایی کالا، استاندارد سازی و طبقه بندی کالا انجام می شود.
کد HS گمرکی بر پایه سیاست های مالیاتی، قیمت گذاری، بودجه بندی اقتصادی، توسط دولت ها مشخص شده است. همه ی محصولات تجاری در بازرگانی جهانی، بر پایه یک استاندارد مشخص جهانی دسته بندی خواهند شد. در کتاب قوانین واردات و صادرات کشور ایران همه ی محصولات در نود و هشت فصل و بیست و یک قسمت به شکل دوالی 8 رقمی کد گذاری شده اند.
به طور کلی هر محصول دارای کد هشت رقمی استاندارد است که در همه ی ارگان ها و سازمان های مربوطه همچون وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان توسعه تجارت، سازمان امور مالیاتی کشور به یک شکل استفاده می شود. بنابراین می توان گفت این کد تعرفه، بیانگر همه ی ویژگی های یک کالا است و با وجود آن در گمرک، شناسایی یک کالا راحت انجام می گیرد.
هر کدام از اعداد کد تعرفه گمرکی نمایانگر چه چیزی است؟
همان طور که گفته شد منظور کد تعرفه گمرکی یک کد هشت الی ده رقمی می باشد که هر کدام از اعداد آن بیانگر یک مورد خاصی است. بنابراین دو رقم ابتدایی هر کد HS گمرکی فصل قرار گیری کد را نشان می دهد چون این کد ها در کتاب قوانین به صورت فصل بندی درج شده و انتشار پیدا کرده است.
دو رقم بعد آن نشان دهنده سر دسته ها و دو رقم بعد از این ها نیز بیانگر زیر دسته ها می باشد. به عنوان نمونه کد ۹۰۲۱۸۹ عدد ۹۰ فصل قرار گیری را نشان می دهد و عدد ۲۱ بیانگر سر دسته کد و همچنین عدد ۸۹ نیز نشان دهنده زیر دسته می باشد.
کاربرد کد تعرفه گمرکی
از سوالاتی که در زمینه تجارت خیلی تکرار می شود در رابطه با کاربرد کد تعرفه گمرکی می باشد. همان طور که گفتیم این کد در سطح بین المللی کاربرد دارد و برای هر محصول به صورت مجزا تعیین شده است و هر کد مختص یک محصول می باشد.
در همه ی گمرکات کشورهای مختلف از کد HS گمرکی استفاده می کنند که هر سال کشورهای گوناگونی به آن اضافه می شود. درواقع در گمرک های کشورهایی که دارای این سیستم هستند از این کد برای انجام امور گمرکی، کنترل واردات و صادرات کالاهای متنوع و تجارت های جهانی استفاده می شود.
از دیگر کاربرد های این کد بین المللی مشخص کردن حقوق و عوارض گمرکی محصول، آمارگیری و بررسی اطلاعات تجارت و نقل و انتقال های جهانی در کشور، مشخص کردن نرخ های مرتبط به نقل و انتقال محصول، أخذ مالیات از صاحبان بار و دسته بندی محصولات ممنوعه و خطرناک است. به طور کلی از کاربردهای این کد می توان موارد زیر را نام برد؛
- تعرفه های گمرکی
- گرد آوری اطلاعات و آماری تجارت جهانی
- قوانین مبدا (rule of origins)
- گرد آوری مالیات داخلی
- استفاده از این کدها در مذاکرات تجاری و تعرفه های ترجیهی
- تعرفه های مربوط به نقل و انتقال محصولات
- دسته بندی محصولات خطرناک، نیاز به قرنطینه، بهداشتی و …
- کمک به مدیریت ریسک در تشریفات گرمی
چند نوع کد تعرفه گمرکی وجود دارد؟
بر پایه سیاست های تجاری کشورهای مختلف، جهت ترخیص کالا از گمرک کد های تعرفه گمرکی مختلفی در نظر گرفته اند. از راه انواع کد تعرفه گمرکی سهم ارزی هر محصول را تعیین می کنند. به طور کلی کد HS گمرکی به چهار گروه دسته بندی شده اند که شامل موارد زیر است:
گروه اول: انواع تعرفه گمرکی از نظر هدف
کد تعرفه گمرکی بر پایه هدف خود به سه گروه تعرفه مالی، حمایتی و ارشادی طبقه بندی شده است که مهم ترین آن تامین مخارج مالی دولت در گروه تعرفه های مالی به حساب می آید. در گروه تعرفه های حمایتی هدف دولت به وجود آوردن شرایط رقابتی برای محصولات داخلی در برابر محصولاتی است که وارد شده اند. در گروه تعرفه های ارشادی نیز هدف انتقال تقاضا مصرف کننده از یک کالا به کالای دیگر است.
گروه دوم: انواع تعرفه گمرکی از نظر مقام وضع کننده
تعرفه های کد HS گمرکی این گروه خود به دو دسته مستقل و قراردادی تقسیم بندی شده اند. تعرفه مستقل توسط کشور سودبر و بر پایه ملاحظات ملی مشخص خواهد شد. در تعرفه های قراردادی نیز بر حسب قراردادهای دو یا چند جانبه و برای مدت مشخصی تعیین می شوند، تعرفه‌های ترجیهی در این گروه جای گرفته اند.
گروه سوم: انواع تعرفه گمرکی از نظر شکل
در گروه سوم کد تعرفه گمرکی بر حسب شکل به دو گروه واحد و مرکب تقسیم شده اند. در تعرفه واحد برای کل محصولات وارداتی و صادراتی منابع مشخص شده است. مثلاً حقوق گمرکی چهار درصدی برای محصولات مختلف در نظر گرفته می شود. در تعرفه مرکب محصولات مختلف وارداتی و صادراتی طبقه بندی شده و برای هر طبقه منبعی مجزا مشخص خواهد شد.
گروه چهارم: انواع تعرفه گمرکی از نظر منبع محاسبه
کد تعرفه گمرکی یا همان کد HS گمرکی بر حسب منابع محاسبه به تعرفه ارزشی، خاص یا مقداری و مختلط یا مرکب دسته بندی می شود. در تعرفه ارزشی، حقوق ورودی قابل پرداخت، پیرو ارزش محصول ورودی است و باید از این تعرفه برای انجام تشریفات مربوط به ترخیص کالا از گمرک اطلاع کافی داشت.
در تعرفه خاص یا مقداری حقوق ورودی قابل پرداخت، پیرو کمیت محصول است و از ضرب حقوق ورودی در مقدار محصول، حقوق ورودی قابل پرداخت محاسبه می شود. تعرفه مرکب یا مختلط نیز به صورت ترکیبی از دو روش ویژه و ارزشی مورد استفاده قرار می گیرد.
روند اخذ کد تعرفه گمرکی
همان طور که در مباحث قبلی هم گفته شد کد تعرفه گمرکی یک کد هشت الی ده رقمی است که هر کالا یک کد مخصوص به خود را دارد. برای أخذ کد HS گمرکی باید یک سری مراحل را گذراند.
در ابتدا باید این کد را پیدا کرد که برای این مورد باید به وبسایت irancode.ir وارد شد و بعد از آن به قسمت پایین وبسایت رفت و گزینه ایران کد را انتخاب کرد. اکنون یک وبسایت دیگری باز می شود که باید به قسمت درختواره های بین المللی ورود پیدا کرد که در این قسمت می توان دسته بندی های این کد را دریافت کرد.
اهمیت دریافت کد تعرفه گمرکی
از اصلی ترین مراحلی که قبل از ثبت کردن سفارش محصولات باید انجام داد، دریافت کد تعرفه گمرکی محصولات می باشد. از دلایل اهمیت دریافت کد HS گمرکی آگاهی یافتن تجار از مجوزهای لازم جهت واردات و ترخیص کالا، مجاز یا ممنوع بودن کالا و میزان حقوق ورودی محصولات است. به طورکلی حمل و نقل محصولات خارجی بر روی أخذ کد تعرفه گمرکی واردات کالا، بسیار متمرکز هستند.
شاید این سوال خیلی از شما عزیزان باشد که چرا دریافت این کد از اهمیت فراوانی برخوردار است؟ در واقع این کد هشت رقمی بیانگر این است که تعرفه گمرکی و حقوق ورودی محصولات شما چه میزان است و چه مجوزها و مدارکی را جهت واردات و ترخیص کالا باید از گمرک دریافت کنید و همچنین چقدر باید به عنوان حقوق ورودی کالا در گمرک پرداخت کنید.
سوالات متداول
کد تعرفه گمرکی چیست؟
تعرفه گمرکی، یک کد هشت الی ده رقمی است که برای شناسایی محصولات کاربرد دارد. شش رقم اول کد تعرفه گمرکی در همه ی کشورهای جهان یکسان می باشد.
دلیل استفاده از کد HS گمرکی چیست؟
با استفاده از کد تعرفه گمرکی می توان بدون مشکل در سراسر جهان به راحتی، محصول را شناسایی کرد و مشخصات هر محصول را نیز در اختیار مسئولان قرار داد. استفاده جهانی آن، این امکان را به بنادر و سازمان های مربوطه می دهد تا محصولات به راحتی شناسایی شوند.
کد تعرفه کالا چه کاربردی دارد؟
کد HS گمرکی برای استفاده از تعرفه های گمرکی، گرد آوری اطلاعات و آماری تجارت جهانی، قوانین مبدا (rule of origins)، گرد آوری مالیات داخلی، در مذاکرات تجاری و تعرفه های ترجیهی، تعرفه های مربوط به نقل و انتقال محصولات، کمک به مدیریت ریسک در تشریفات گرمی، دسته بندی محصولات خطرناک، نیاز به قرنطینه، بهداشتی و … کاربرد دارد.
کد تعرفه گمرکی به چند گروه تقسیم بندی شده است؟
این کد به چهار گروه تعرفه گمرکی از نظر هدف، تعرفه گمرکی از نظر مقام وضع کننده، تعرفه گمرکی از نظر شکل، تعرفه گمرکی از نظر منبع محاسبه تقسیم بندی شده است که هر کدام کارایی مخصوص به خود را دارد.
جمع بندی
همان طور که در این مقاله بیان کردیم کد تعرفه گمرکی یکی از مراحل مهمی از واردات و صادرات کالا به حساب می آید که هر تاجر و بازرگانی باید قبل از ثبت کردن سفارش خود آن را دریافت کند.
در واقع کد HS گمرکی اعدادی بین هشت الی ده رقم است که سازمان جهانی گمرک آن را تعیین می کند و اغلب کشورهای جهان از آن بهره می برند. در حالت کلی این کد مشخصات محصول و تعرفه گمرکی آن را بیان می کند و بدون دریافت آن نمی توان کالا سفارش داد و یا آن را از اداره گمرک ترخیص کرد.
در این مقاله از شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس سعی کردیم به سوالاتی همچون مفهوم کد تعرفه گمرکی و کاربرد آن پاسخ دهیم و امیدواریم برای همراهان گرامی مفید واقع شده باشد. شرکت ما در زمینه حمل و نقل های دریایی، هوایی، زمینی، درب به درب، ته لنجی و… می تواند به شما عزیزان خدمات ارائه دهد و در داشتن تجارتی پر سود شما را همراهی کند جهت دریافت خدمات با کارشناسان ما تماس حاصل فرمائید.