بیمه حمل و نقل دریایی چیست

مقدمه

شاید این سوال در ذهن خیلی از افراد پیش آمده باشد که منظور از بیمه حمل و نقل دریایی چیست؟ به طورکلی بیمه باربری راهی برای جبران خسارات محسوب می شود ، از قدیم به دلیل وجود دزدان دریایی و خطرات آتش سوزی در طول مسیر، بعضی از شرکت ها اقدام به بیمه وسایل نقل و انتقال دریایی خود می ‌کردند تا ازبه وجود آمدن خسارت پیشگیری شود.

ولی امروزه بیمه حمل و نقل دریایی، همه ی خطرات و خسارات تصادفی و غیرقابل پیش بینی را پوشش می دهد و در پی آن بیمه گر نیز تعهد دارد که این خسارات را جبران کند. در این مطلب شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس قصد دارد کل جوانب بیمه باربری را مورد بررسی قرار دهد.

مفهوم بیمه حمل و نقل دریایی

بیمه حمل و نقل دریایی نوعی قرارداد محسوب می شود که طبق آن بیمه‌ گر متعهد خواهد شد که با توجه به شرایط و توافقات موجود در بیمه‌ نامه، خسارت های وارد شده به مرسولات تحت حمایت را در جریان حمل و نقل دریایی، جبران کند. البته باید به این نکته توجه داشت که این تعهد، تنها برای جبران خسارت محصولاتی  است که در پی خطرات ناشی از آب دریا یا اشکالات وسیله حمل و نقل دچار مشکل شده است.

به طور معمول شرکت ‌های بیمه باربری فعال در کشور جمهوری اسلامی ایران، بیمه حمل و نقل دریایی خود را طبق شرایط بیمه ‌نامه ‌های انستیتوی بیمه‌ گران لندن تنظیم خواهند کرد. این موضوع نشان دهنده پذیرش قوانین و مقررات ثابت بازارهای جهانی بیمه در صنعت بیمه کشور است و به سهولت انجام روند تجارت توسط شرکت‌ های حمل و نقل کمک خواهد کرد.

لیست انواع بیمه حمل و نقل دریایی

در روند انجام بیمه باربری، خریدار یا فروشنده مرسولات را بدون توجه به شیوه خرید آن، بیمه خواهند کرد. در بیمه حمل و نقل دریایی، فرد بیمه‌گر به صورت شفاف، تعهدات خود را در مقابل محصولات و بیمه گذار تعیین کرده و به موارد استثنا نیز اشاره می شود. برای آن که درک بهتری از این مسئله داشته باشید، در ادامه مقاله با ارائه یک دسته بندی ساده، بیمه ‌نامه ‌های حمل و نقل را بر اساس نوع آن و نوع محصولات مورد حمل به سه گروه تقسیم می کنیم و آن ها را شرح خواهیم داد:

بیمه نامه از بین رفتن کل محصولات

یکی از انواع بیمه حمل و نقل دریایی، بیمه باربری از بین رفتن کل محصولات می باشد  که طبق قوانین آن، بیمه‌ گر زمانی برای جبران خسارت دست به کار می شود که کل مرسوله و محصولات داخل آن، به دلیل خطراتی ناشی از دریا از بین رود یا طوری باشد که دیگر برای صاحب کالا قابل استفاده نباشند. ناگفته نماند این نوع بیمه نقل و انتقال فقط برای کالاهای ویژه ای مانند سیمان، نفت و غلات و در واقع بارهای فله کاربرد دارد. به این نوع از بیمه، بیمه تشریفاتی نیز گفته می شود.

بیمه‌ نامه اف پی ای (F.P.A)

اگر بیمه ‌گذار از سه شرط مرتبط به بیمه باربری استفاده کند، پوشش بیمه فقط به خطرات تعیین شده در بیمه‌ نامه محدود نمی شود. بنابراین طرفین قرارداد بیمه حمل و نقل دریایی قادرند با توافق قبلی در شرایط ویژه بیمه نامه، از تعهدات خود بکاهند یا آن را افزایش دهند. این نوع بیمه حمل و نقل  به روش دریایی با نام F.P.A شناخته شده است و از زمان خروج مرسوله از محل مربوطه مانند انبار یا اسکله محل بارگیری، طبق شرایط از پیش تعیین شده، تعهدات مربوط به بیمه‌ گر آغاز خواهد شد و تا زمانی که بار به طور کامل در بندر یا انبار مورد نظر تخلیه شود، ادامه دارد.

بیمه ‌نامه دبیلو ای (W.A)

در بیمه حمل و نقل دریایی که طبق شرایط دبلیو ای صادر شده اند، بیمه‌ گر مؤظف است علاوه بر جبران خسارات عمومی، خسارت های جزئی را نیز جبران کند. در بیمه باربری با شرایط دبلیو ای، به طور معمول مواردی مانند شکست و ریزش جزء تعهدات بیمه گر نمی باشد جز این که بیمه‌ گذار مبلغ بیشتری را پرداخت کند تا این خطرات را نیز شامل شود.

خسارات تحت پوشش بیمه دریایی

در مورد بیمه حمل و نقل دریایی باید به این نکته توجه داشت که این بیمه باربری فقط شامل خطرات و خسارت هایی می باشد که اتفاقی و غیر قابل پیش بینی هستند و خسارت هایی که به خاطر فرسودگي طبيعي ابزار حمل کالا یا مشکل ذاتي محصول مانند كرم خوردگي خشكبار و زنگ زدگی تيرآهن باشد، شامل پوشش بیمه نمی باشد؛ بنابراین خسارت های وارد شده را به دو گروه خسارت های عمدی و خسارت های غیر عمد مانند خسارات حاصل از دریا، آتش سوزی و… می توان دسته بندی کرد‌.

خسارات عمدي ممکن است از روي حسن نیت و جهت حفظ سلامت كشتي و پیشگیری از غرق شدن آن اتفاق افتد. خسارات غيرعمدي نیز در اثر حوادث و اتفاقي که قابل پیش بینی نیستند به وجود بیاید.

در حمل و نقل دریایی به چند صورت ممکن است کالا آسیب ببیند؟

به طور کلی از بین رفتن مرسولات هنگام نقل و انتقال به دو شکل ممکن است صورت بگیرد که در این صورت مطابق شرایط عادی بیمه باربری (بیمه حمل و نقل دریایی) باید جبران شوند به جز این که مفاد متغایر در قرارداد درج ‌شده باشد. بنابراین در نقل و انتقال به شیوه دریایی ممکن است به کالا آسیب هایی وارد شود که شامل موارد ذیل است:

از بین رفتن کامل کالا

آسیب رسیدن به کالا در اثر حوادثی مانند غرق شدن، آتش ‌سوزی و … که کل کالا را تحت تأثیر قرار داده و از بین رفته از مواردی است که در نقل و انتقال های دریایی ممکن است صورت بگیرد که توسط بیمه ‌گر خسارت های وارد شده باید جبران شود. ناگفته نماند وقتی که به مدت مشخصی از کشتی خبری نیست نیز به عنوان از بین رفتن کل کالا تلقی می شود.

از بین رفتن فرضی

وقتی که ماهیت مرسوله بیمه شده به دلیل حادثه های دریایی تغییر پیدا کند یا ارزش خود را از دست دهد، محصولاتی که داخل مرسوله قرار دارد دچار از بین رفتن فرضی شده است. مثلا امکان دارد مرسوله شامل خرما باشد و در اثر برخورد با آب بلا استفاده شود. همچنین موادی که در اثر برخورد با آب یا موارد دیگر بو گرفته باشند و دیگر نتوان از آن ها استفاده کرد.

دلایل استفاده از بیمه دریایی

 در کشتی های باربری بزرگ که‌ مرسولات فراوانی را حمل می کنند امکان خطر و آسیب بار بالا می باشد. بیمه حمل و نقل دریایی به همین دلیل به وجود آمد تا در صورت بروز هرگونه اتفاق غیر قابل پیش بینی یا حادثه، خسارت های وارد شده بر مالکین بار را جبران کند.

از طرف دیگر برای داشتن تجارت مناسب، به استحکام شرایط حمل و نقل دریایی مرسولات و تضمین سلامت و ایمنی مرسولات  نیاز است. به کمک بیمه باربری می توان خسارات وارد شده به مرسولات متعدد را هنگام نقل و انتقال به شکل قانونی پیگیری و جبران کرد.

شرکت های بیمه حمل و نقل دریایی

بیمه حمل و نقل دریایی از مهم ترین بیمه هایی می باشد که برای نقل و انتقال محصولات گوناگون کاربرد دارد. یک شرکت بیمه باربری معتبر باید توان داشته باشد که شرایط ویژه را برای مشتریان خود در نظر بگیرد تا در مقابل آن ها نیز با اطمینان خاطر نسبت به ارسال مرسوله خود از مکانی به مکان دیگر، اقدامات مورد نیاز را برای نقل و انتقال محصولات خود انجام دهند.

در قدیم بیمه باربری فقط برای محافظت از کالا در برابر بروز خطراتی همچون آتش سوزی یا خطر حمله دزدان دریایی در طول راه اعتبار داشت ولی امروزه با گسترش صنعت حمل و نقل دریایی انواع بیمه حمل و نقل نیز شکل تازه تری به خود گرفت تا جایی که به وسیله بیمه حمل و نقل دریایی می توان تمام حوادث غیرقابل پیش بینی و اثرات تصادفی آن را نیز پوشش دهد.

بنابراین در صورت بروز چنین مشکلاتی مانند برخورد کشتی با یک کشتی دیگر، آتش سوزی در دریا، ریخته شدن مرسولات در آب برای نجات جان و… می توان از خدمات بیمه باربری که توسط شرکت های معتبر صادر می شود بهره برد.

سوالات متداول

جمع بندی

همان طور که اشاره کردیم در گذشته بیمه حمل و نقل دریایی ، تنها برای جبران خسارت محصولات در مقابل عواملی مانند آتش‌ سوزی و حمله دزدان دریایی انجام شده است. اما امروزه، این مسئله پیشرفت کرده و موارد بیشتری را شامل می شود.

به دنبال قراردادی که بین بیمه ‌گر و بیمه‌ گذار تنظیم می ‌شود، تعهدات هر یک از طرفین قرارداد تعیین می شود و بر اساس آن باید عمل شود. بیمه باربری انواع مختلفی که دارد که نحوه تعهدات موجود در آن ها با هم تفاوت دارد. این بیمه‌ نامه‌ ها شامل مواردی همچون از بین رفتن کامل کالا، اف پی ای و دبلیو ای می باشد.

البته نا گفته نماند هر نوع خسارتی توسط شخص بیمه‌ گر جبران نمی شود و در مورد هر کدام از آن ها شرایط متفاوتی قرار دارد. این قوانین و مقررات به صورت بین ‌المللی هستند و در کل کشورهای دنیا به آن عمل می شود. شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس با بیش از نه سال سابقه درخشان آماده ارائه کلیه خدمات در زمینه تجارت های بین المللی به مشتریان خود می باشد و شما همراهان گرامی می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس حاصل فرمائید.