بارنامه دریایی چیست و شامل چه اطلاعاتی می شود؟

مقدمه

از مهم ترین روش هایی که می توان برای حمل کردن بار به آن اشاره کرد؛ حمل و نقل دریایی می باشد که بارها توسط کشتی ها جا به جا می شوند. انواع بارنامه دریایی داریم که درآن اصطلاحاتی وجود دارد و باید هر وارد کننده ای با مفاهیم آن آشنایی کامل داشته باشد. اصطلاحاتی نظیر بارنامه دریایی، فاس، فوب، دموراژ و … می باشد که توصیه می کنیم تا پایان مقاله با شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس همراه باشید که با ویژگی های بارنامه دریایی و اصطلاحات رایج آن بیشتر آشنا شوید.

بارنامه دریایی چیست؟

شرکت های کشتیرانی و یا نماینده آن ها هنگامی که کالا را برای جا به جایی از کشوری به کشور دیگر دریافت می کنند، سندی را صادر می کنند که به آن بارنامه دریایی گفته می شود. انواع بارنامه عبارت است از بارنامه هایی که بتوان خرید و فروش کرد و قابل معامله هستند، این نوع از بارنامه سند آن به نام هر شخصی باشد به عنوان صاحب بار شناخته می شود. بارنامه های غیر قابل معامله نیز به یک نفر تعلق دارد و قابل خرید و فروش نیستند. بارنامه های دریایی از نوع بارهای قابل خرید و فروش و انتقال می باشد. در انواع بارنامه دریایی تمام شرایط مورد نیاز نوشته می شود که این شرایط شامل موارد ذیل می باشد.

• مشخصات بندری که در آن بارگیری و تخلیه بار انجام می شود.
• مشخصات کشتی
• اطلاعات بار از جمله حجم، وزن و نوع بار
• تعداد بسته ها
• تاریخ حمل بار با کشتی
• پیش کرایه یا پس کرایه بودن هزینه حمل بار

معرفی انواع بارنامه دریایی

بارنامه همه دریایی انواع مختلفی دارند که در ادامه به معرفی کامل آنها میپردازیم:

بارنامه مستقیم

یکی از انواع بار نامه دریایی بار نامه مستقیم می باشد، در این نوع از بارنامه دریایی بار به صورت مستقیم حمل می شود؛ در حین حمل و نقل دریایی وسیله حمل تغییر نمی کند و بارها به گیرنده تحویل داده می شود.

بارنامه دریایی سراسری

نوع دیگری از انواع بارنامه دریایی ، بارنامه دریایی سراسری می باشد که در این نوع بارنامه بارها چندین بار وسیله حمل آن ها تغییر می کند و به صورت مستقیم به مقصد نمی رسند. بارنامه دریایی برعکس بارنامه مستقیم عمل می کند.

بارنامه چارتر

در این نوع از انواع بارنامه دریایی کشتی حمل بار اجاره گرفته می شود و بارها  به صورت در بست حمل می شوند و تمام گنجایش کشتی اجاره ای در اختیار یک بار می باشد، نمی توان در این نوع بارنامه  بارهای مشتریان دیگر را در این کشتی اجاره ای قرار داد؛ بانک ها این قرارداد را معتبر نمی دانند.

بارنامه سرویس های منظم دریایی

این بارنامه از انواع بارنامه دریایی برای کشتی هایی که قوانین خاص خود را دارند و مسیر معینی برای آن ها مشخص شده است، صادر می شود. هزینه و قوانین این نوع از کشتی ها با کشتی های حمل و نقل دیگر متفاوت می باشد. این نوع از بارنامه نسبت به سایر بارنامه ها کمی پر هزینه تر است.

بارنامه دریایی حمل مرکب فیاتا

در این نوع از انواع بارنامه دریایی خدمت گذاران و عوامل شرکت حمل و نقل مشخص می شوند. این نوع از سند های حمل در ردیف سند های معامله ای قرار دارند و اتاق بازرگانی بین الملل نیز آن را تأیید می کند. به طور کامل مسئولیت خدمت گذاران و تحویل کالا به عهده شرکتی که کالا را حمل می کند، می باشد.

اصطلاحات رایج بارنامه دریایی کدامند؟

اصطلاحاتی که به طور مداوم در بارنامه دریایی و انواع آن کاربرد دارد شامل موارد زیر می باشد که در ادامه به توضیح در باره هر کدام از این موارد می پردازیم.

• دیسپچ
• دموراژ
• ظرفیت ناخالص کشتی
• ظرفیت بارگیری
• فاس
• فوب

دیسپچ

دیسپچ مربوط به دستمزدی است  که قبل از به پایان رسیدن تاریخ انقضای وقت تعیین شده در بارنامه دریایی برای تخلیه و بارگیری بار پرداخت می شود. به طور معمول کشتی هایی که برای حمل و نقل اجاره می شود برای تخلیه و بارگیری زمانی مشخص تعیین می کنند، اگر سرعت تخلیه و بارگیری زیاد باشد و قبل از زمان مشخص شده کار تخلیه و بارگیری انجام شود این مدت زمان به صورت پاداش به صاحب قرارداد پرداخت می شود. برای این که طول مدت دیسپچ محاسبه شود، باید به متن قرارداد ثبت شده در انواع بارنامه دریایی توجه کرد، زیرا اگر در قرارداد در مدت کار صرفه جویی شود دیگر مواردی مانند لی تایم به عنوان دیسپچ به حساب نمی آید.

دموراژ

اگر بار در پشت گمرک بخوابد به اصطلاح به آن دموراژ می گویند، یعنی اگر باری  از یک کشور به کشور جمهوری اسلامی ایران به صورت دریایی، زمینی یا هوایی ارسال شود؛ بعد از آن به پشت گمرک خواهد رسید و سپس به وسیله انبار های عمومی در انبارهایی که سقف ندارند و روباز هستند و یا کانتینر های مخصوص بار قرار می گیرند. به طور معمول بار هایی که از طریق دریایی وارد می شوند ودارای بارنامه دریایی هستند 10 روز اول دموراژ به آن ها تعلق نمی گیرد و این مدت برای هر شرکت کشتیرانی و انواع بارنامه دریایی می تواند متفاوت باشد .

ظرفیت ناخالص کشتی

علامت اختصاری ظرفیت ناخالص کشتی GRT)) می باشد که به عنوان یک معیار برای اندازه گرفتن ظرفیت ناخالص کشتی استفاده می شود و فاقد واحد است. این ظرفیت کل فضای کشتی را اعم از موتورخانه، مخازن کشتی و کابین های ملوانان شامل می شود. سازمان بین المللی دریانوردی به واسطه کنوانسیون بین المللی ظرفیت خالص و ناخالص کشتی را به اجرا در آورد.

ظرفیت بارگیری

برای محاسبه ظرفیتی که یک کشتی می تواند بارگیری انجام دهد حتما باید به نوع کشتی توجه کرد، زیرا کشتی های بارگیری ظرفیت های متفاوتی دارند؛ تحت هیچ شرایطی نباید بیش از ظرفیت مجاز کشتی کالا وارد کشتی شود اگر خلاف ظرفیت مجاز باشد طرفین قرارداد در بارنامه دریایی دچار تخلف شده اند و باید جریمه بپردازند که در انواع بارنامه دریایی می تواند متفاوت باشد.

 از کشتی های بارگیری می توان به کشتی پاناماکس اشاره کرد که ظرفیتی نزدیک به شصت و پنج هزار تن برای آن تعیین شده است که بیشتر برای انتقال زغال سنگ و غلات کاربرد دارد. یک نوع دیگر از کشتی های حمل بار ، کشتی های کپ سایز هستند که ظرفیت بسیار زیادی بین هشتاد تا صد و هفتاد و پنج هزار تن دارند. به کشتی دیگری به نام سوئز گذر می توان اشاره کرد بین صد و بیست تا دویست هزار تن گنجایش دارد و در هنگام بارگیری بدون هیچ محدودیتی کالاها را در خود جای می دهد، البته ممکن است از لحاظ ارتفاع کمی محدودیت داشته باشد و کالا هایی که تا ارتفاع  شصت و هشت متر دارند را در خود قرار می دهد.

فاس

اصطلاح فاس در انواع بارنامه دریایی به این معنا است که بار تحویل کنار کشتی داده می شود و بعد از آن مسئولیت بار ها به عهده فورواردر می باشد ودیگر فروشنده هیچ مسئولیتی در قبال بار ها ندارد و اگر هر گونه آسیبی به کالا ها وارد شود فورواردر باید پاسخ گوی آن باشد.

فوب

مفهوم واژه فوب این است تمام مسئولیت هایی که به عهده فروشنده می باشد زمانی خاتمه پیدا می کند که کالا روی عرشه کشتی در مکان تعیین شده بارگیری شود. برای این که فورواردر از همه کارها مطلع باشد حتما باید در انواع بارنامه دریایی این مطلب نوشته شده باشد زیرا اگر خلاف این باشد شرکتی که کالا را تحویل می گیرد هیچ گونه مسئولیتی نخواهد داشت.

فرق بین بارنامه دریایی و بارنامه داخلی

بارنامه داخلی برای بارگیری کالاهایی صادر می شود که در داخل کشور باید جا به جا شوند. در این نوع بارنامه که معمولا توسط کامیون انجام می گیرد پنج بارنامه صادر می شود که به ترتیب یک بارنامه برای گیرنده کالا، یک بارنامه برای شرکت راهداری و حمل و نقل جاده ای، یک بارنامه برای راننده کامیون، یک بارنامه برای فرستنده و یک بارنامه برای شرکت حمل و نقل صادر می شود اما بارنامه دریایی برای حمل و نقل بارهایی که به صورت بین المللی هستند مورد استفاده قرار می گیرد که توسط کشتی های حمل بار محموله ها جا به جا می شوند و انواع بارنامه دریایی داریم که هر وارد کننده باید اطلاعات کافی در مورد آن ها داشته باشد.

ویژگی های بارنامه دریایی کدامند؟

بارنامه دریایی بهترین سند برای اجرای قرارداد ثبت شده شرکت حمل و نقل می باشد که برای وصول بار و گرفتن محموله به عنوان مهر تاییدیه به حساب می آید. انواع بارنامه دریایی سند کالا محسوب می شوند و قابل خرید و فروش می باشند. تاریخی که بارنامه دریایی صادر می شود بسیار مهم است و تعداد بارنامه دریایی باید تعیین شود که معمولا در سه نسخه ثبت می شود. بارنامه دریایی قابلیت ظهر نویسی دارد. موارد فوق از ویژگی های بارز بارنامه دریایی به شمار می آید.

محتویات بارنامه حمل کالا چیست؟

در بارنامه دریایی مواردی ذکر می شود که درج آن از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورت ثبت نکردن هر کدام از این موارد در انواع بارنامه دریایی حمل کالا باطل می شود و فاقد ارزش می باشد. در هنگام ثبت بارنامه واجب است تمامی اطلاعات لازم به صورت دقیق و بدون کوچک ترین اشتباه وارد شوند، این اطلاعات شامل مواردی  به شرح ذیل می باشد.

 مواردی مانند ثبت سازمان حمل و نقل یا راه و ترابری می باشد که اساساً به بارنامه اعتبار می بخشد، باید در بارنامه شماره بارنامه ثبت شود که در صورت احتیاج بتوان بارنامه را ردیابی کرد. تمامی اطلاعات شخص حقیقی یا حقوقی ارسال کننده بار و گیرنده بار باید در بارنامه نوشته شود، مسیری که بار باید حرکت کند باید در بارنامه تعیین شود، ثبت دقیق آدرس ارسال کننده و گیرنده بار در بارنامه الزامی است، باید وزن و حجم و نوع بار مشخص باشد، در بارنامه حتما باید هزینه کرایه بار و بیمه کالا ثبت شود و همه این موارد باید توسط سازمان های مربوط به حمل و نقل تأیید شوند تا به بارنامه اعتبار ببخشند.

سوالات متداول

جمع بندی

در این مقاله از شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس تلاش کردیم شما عزیزان را بیشتر با بارنامه دریایی و ویژگی ها و اصطلاحات به کار رفته در آن  و انواع بارنامه دریایی آشنا کنیم به طور کلی به این نتیجه رسیدیم که بارنامه دریایی سندی است که قابل خرید و فروش می باشد و برای اعتبار بخشیدن به آن باید تمامی اطلاعات به طور صحیح درج شوند تا مورد تأیید سازمان های مربوط به حمل و نقل قرار بگیرند. حمل و نقل دریایی اگر فاقد بارنامه باشد هیچگونه ارزشی نخواهد داشت. بنا براین داشتن بارنامه دریایی از مهم ترین نکاتی است در هنگام حمل و نقل دریایی باید به آن توجه کرد، با کمک گرفتن از مشاوران متخصص شرکت حمل و نقل بین المللی ققنوس می توانید یک تجارت با در آمد بسیار عالی را تجربه کنید.